sokrates

yunan felsefesi'nin kurucularından büyük yunan filozofu. ahlakçı bir filozoftur. gençleri fikirleriyle zehirlediği suçlamasıyla ölüme mahkum edilmiş ve yazılı eser bırakamamıştır ancak başkalarından aktarılan savunmasına ulaşılabilir.

Peygamber olduğu konusunda söylentiler mevcuttur. Ölmeden önce yaptigi savunmayi okumuştum. Orda da yanlis hatirlamiyorsam Delphi diye bi tanridan ve ondan emir aldigindan felan bahsediyor. Bir kaç daha kanit olabilecek şeyler vardi ama unuttum. Onlari da yaşatacak olan sizlersiniz !

pazara gidip bir şey almadan geri geldiğini görenlerin küçümser bakış ve sorularına; "pazara gidip ne kadar şeye ihtiyacım yokmuş öğreniyorum" diyen filozof.

bildiği tek şeyin hiçbir şey bilmediği olduğunu söyleyen yunan abimiz.

ne zaman görsem aklıma "sokarım onun tezine" esprisi geliyor ciddiye alamıyorum.

+ sana bildiğim her şeyi öğreticem evlat. - teşekkür ederim sokrates. + bildiğim bir şey varsa, o da hiçbir şey bilmediğimdir.hadi yaylan.

"karınız iyiyse mutlu, kötüyse filozof olursunuz" sözü ile karısına olan sitemini gördüğümüz yunanlı düşünürdür kendisi babuşlar. günümüzde bu söz kullanmak isteyenler tarafından epey değiştirilmekte.

"tanrı beni... her birinizi uyandıracak, öğüt verecek, azarlayacak bir at sineği olarak kentin başına sardı." (bkz: sokrates'in savunması) ekleme: aramızda atinalı var sanırım.

spor dergisi.

platon'un devlet adlı kitabında yer alan, platon'un hocası olan filozof. kitabı okurken bu adamı tipik loserlara benzettim. allah allahi hiç olacak şey mi?! peki neden benzettim? çünkü bu adam bir lafı alıyor, sırf onu haksız çıkarmak için, "ha ha! en iyi beeen bilirim beeen!" demek için olmadık anlamlar çıkarıyor. simonides demiş ki "doğruluk, herkese borçlu olduğumuz şeyi ödemektir." bak ne kadar da güzel bir söz. bu herif uzatıyor da uzatıyor. birader, her zaman haklı çıkacaksın diye bir şey yok, gerekirse hak ver geç. garip isimli bi adam da "sen çok biliyon amq maymunu" deyip kendi görüşünü belirtmişti, o görüşten de garip gurup anlamlar çıkartmayı başardı. bi ara anlamadığımı sandım, "okurken düşüncelere dalıp karıştırdım herhalde her şeyi" dedim ama yok... bu sokrates denen filozofumsu varlık gitmiş götüyle anlamış lafı. tabi geri vites yapıp gene "bna ne bna ne öyle de böyle de bn hklıyım .s .s" dedi, orası ayrı. --- sevemedim seni sokrates. öyle "ölümden kaçanı sksinler" deyip içmişin zehri ama gizli gizli ego kasıyosun. hadi eyv eyw (bildiğim tek şey hiçbir şey bilmediğimdir sözün de güzel. insanlığa miras olarak bi kitap da bırakaydın iyiydi, bu kadar bencil olmanın alemi yoktu.)

"dürüst bir insan daima çocuk kalır."

atina doğumlu olan ilk filozof sokrates'in yaşamı ilginçtir. kendini bir at sineğine benzetir, insanları da ata. kendisinin, atları harekete geçirmek için onları sokan ya da rahatsız eden bir at sineği olarak görmüş. dönemin insanları da öyle düşünmüş ki sokrates'in yaşamı fazla uzun sürmemiş. tarihte ısrarla kendi fikirlerini savunan, fikirlerinden sonuna kadar vazgeçmeyerek mücadele veren ve sonucunda ebediyen susturulan insanlara hep hayran olmuşumdur. saygı duyuyorum sonunu bile bile kendi yollarında devam ettikleri için. acaba ben o kadar cesur olabilir miydim? burada yazıp çizdiklerimi bağıra çağıra canım pahasına herkesi karşıma alarak savunabilir miydim? sokrates'e dönersek, kendisi bir rasyonalist. ben empirist filozofların sözlerini kendime öteden beri daha yakın bulurum. sokrates'in, aklını kullanarak doğruya ulaşabilirsininden çok; duygusal deneyimler elde edinmeden önce o konu hakkında bilincimizin olmayacağını söyleyen locke'ın felsefesi daha makul gelir. güzel bir sözüyle bitireyim : "kendini bulmak istiyorsan, kendin için düşün."

annesi bir ebe, babası da bir heykel ustasıdır. bunun etkileri de hayatında bolca mevcut. bilginin açığa çıkmasını sağlamak için iki yöntemi vardır; ironi (alay etme) ve maiotik (doğurtma) sokrates kendisini bir "ebe" gibi görür. hiçbir şey öğretmediğini, sadece insanlarda var olan bilgiyi doğurttuğunu söyler. (bkz: maiotik) ya da babası gibi heykeller yapmış olması, üzerinde bulunan aile etkisinin en güzel kanıtları. sokrates gizemli ve mistik biri, düşünme stili de farklı. durup dururken kendisinden geçip, saatlerce kıpırdamadan düşünürmüş. öğrenme faaliyetlerini neredeyse tamamen öğrencileri ile kurduğu diyaloglar, konuşma ve söyleme/söyletme yoluyla gerçekleştirmiş. bu yüzden onun elinden çıkmış tek bir sayfa dahi bize ulaşmadı. ama öğrencisi platon (diğer adıyla; eflatun ) sayesinde, sokrates hakkında günümüze birçok metin ulaşmıştır. sokrates'in savunması gibi. savunmasında; sokrates bilge biri olduğunu iddia etmez, sadece bilginin ardından seve seve koştuğunu söyler. hakkındaki bilgimiz az olmasına rağmen sokrates’i, aristokrat eflatun’dan ya da ağır başlı bir filozof hatta bir bilim adamı olan aristoteles’ten daha iyi tanıyoruz. onun, siyasal karışıklıklara kulak asmadan, sırtından hiç eksik etmediği hırkasıyla pazar yerinde dolaşarak gözüne kestirdiğini yakalayıp söze tutuşunu; gerek gençleri, gerekse bilim adamlarını çevresinde toplayarak bazı terimleri tanımlamasının ardından yaklaşık 2300 yıl geçmiş olmasına rağmen. ama sokrates’in nasıl bir hayat sürdüğü tam olarak bilinmiyor. iş yaptığı da duyulmamış, yarınını düşündüğü de görülmemiş. öğrencilerine hep olumlu yaklaşmış ama karısını ve çocuklarını yüzüstü bırakmıştır; bu yüzden de evde huzurlu olmamış. karısı ksantippe’ye göre sokrates, hiçbir işe yaramaz tembelin biridir. ama ne derse desin, o da birçok insan gibi sokrates’e tutkundur. kocası yetmişinde öldüğünde, ksantippe günlerce acı çekmiş. felsefede bıraktığı etki çağlar geçmesine hala taze. inanılmaz bir etkiye sahip. farklı farklı konulardaki görüşleri bugünkü felsefenin temelleri, yapı taşları. sokrates’e göre bilgi ve erdem birdir. bilge insan, neyin doğru olduğunu bilen kişi, ayrıca doğru olanı her zaman yapacak kişidir. başka bir deyişle hiç kimse bilerek ve amaçlayarak kötülük yapmaz; kimse kötülük yapmak için kötülüğü seçmez. ahlak hakkındaki görüşlerini de eşsiz; ahlak yasası, insanın gerçek iyiliğine yönelik olanı anlatır. bilgelik ve erdemin özdeşliğinden erdemin birliği sonucu çıkmaktadır. sokrates bunu şöyle açıklar; bir doktorun tıbbı öğrenmiş biri olması gibi doğru insanın da neyin doğru olduğunu öğrenmiş biri olacağını savunur.

--- spoiler --- i̇dam edilmeden önce karısı xanthippe sokrates'e şöyle der: "ama sen suçsuzsun; suçsuz yere idam ediliyorsun." sokrates de buna karşılık şöyle bir cevap verir: "be kadın, suçlu olarak idam edilmemi mi yeğlerdin?" --- spoiler ---

sağlam bir spor dergisidir. youtube'da ntv spor artıkları ile bir kaç program yaptılar sağlam düşünceleri var. kurucusunun ya da fikir babası diyebiliriz tedx talks'da 2-3 konuşması mevcut özellikle günümüze yakın olan konuşması insanda büyük ilgi uyandırıyor. velhasıl sağlam bir spor dergisi ilgilenen bakabilir. bu arada isim konusunda ünlü filozof olan sokrates değil bir futbolcu olan sokrates'den söz edilmektedir.

"sorgulanmamış hayat yaşamaya değmez" dediği sözüyle karşılaştım geçenlerde bu söz üzerine daha da sorgulamaya başladım hayatımı çevremi yaşadıklarımı düşündükçe o an fark edemediğim şeyleri şimdi anladığımı gördüm olaylar ve yapılan diyaloglar arasındaki bağı ne salakmışım ben bunlara kanmışım bu sözün tersine sorgulamaya başladığında hayat yaşamaya değmiyor aslında neyin nasıl olduğu ortaya çıkıyor bazen diyorum keşke benim bildiğim gibi kalsaydı her şey yine de teşekkürler sokrates

"beni bi sen anladın, sen de yanlış anladın." sokrates ten platon'a

bu lafları atlattık götünde şampanya patlattık. -platonun sokratese cevabı

"sorgulanmayan hayat yaşamaya değmez" diyen filozof. "sorgulanan da yaşanmıyor" diyesim var. hatta demiştim. ikinci kitabım uyanış'ta.

En büyük özelliği insanları tahrik etmektir. Bugün yaşasa cezalandırılmazdı belki ama 7'den 70'e çok pis alay konusu olurdu. Gerçek bir filozof olması kendisinin hiçbir şey yazmamış olmasıyla açıklanabilir. --- spoiler --- cesur olmak; 4 temel erdemden bir tanesidir. biz alışkanlıklarımızın risksiz ve belirgin konforu karşılığında bu erdemi yitirdik. gerçek manada cesur insan göremiyorum ben artık. ben artık kimsenin samimiyetine de inanmıyorum. samimi oluşundan önce çevresel koşullarına bakıyorum. yaşam alışkanlıklarımız bana öyle çarpık geliyor ki artık bu yaşam modelinden sefil, kurak ve yaratıcılıktan uzak zihin dünyaları çıkar ancak diyorum. çatışmadan, gerilimden, tansiyondan kaçarak yaşanan bir hayata ilham perileri yardım edemez. sokrates'in "sorgulanmamış bir hayat yaşamaya değer değildir" sözüne yeni bir boyut katıyorum. sorgulamak bir anlam ifade etmiyor çünkü 2020 yılında. "çatışmadan uzak geçirilmiş bir hayat yaşamaya değer değildir." diyorum. ama kimse çatışmanın, diyalektiğin, rahatsız olunmanın kıymetini umursamıyor. netflix bile çoğumuzu teskin etmeye yetiyor olabilir mi gerçekten? ayrıca yalnızlığı neden bu kadar övdüğünüzü de biliyorum. benden kaçamazsınız. i̇çinizi bilirim ben sizin. sizin yalnızlık övgülerinizin neye hizmet ettiğini de biliyorum. sizlerin tefekkürle ya da inzivayla ne işi olabilir oğlum? yemeyin şimdi beni. sizler korkarak ve kaçarak yaşayan sürüngenlerden fazlası değilsiniz. siz diye işaret ettiğim kesim tüm bu yazının konusu zaten. lütfen üstünüze alınınız. sizler yalnız kalarak konfor ve güvenli, sınırlı tatmin yollarınızı teminat altına almak istiyorsunuz. sizin tek başınalığınızın altında ali bir anlam yok. sizler içi samanla dolu çuvallarsınız. bu düzenin en azılı müminlerisiniz. biz hepimiz bütün hayatımızı tam da buradan kaçmaya, çatışmadan, tansiyondan ve rahatımızın bozulmasından yaşamlarımızı kurtarmaya endeksli bir şekilde kurguluyoruz. tam da bu yüzden, kavgadan kaçtığımız için, çatışmadan korktuğumuz için yaşamıyoruz. sadece vakit geçiriyoruz. bu dünya düzenini kurucuları bize bu misyonu yükledi sadece. ölünceye kadar oyalan. en azılı müminler olarak oyalanmanın hakkını veriyoruz. bu yaşam görüşündeki ihtişam tam olarak nerede? --- spoiler ---

Dürüst bir insan daima çocuk kalır.

Sorgulanmamış bir hayat yaşamaya değmez.