cemal süreya

"aklının ucuna oturup kendimi bekledim; gelmedim, gelmedim, gelmedim."

biliyorum sana giden yollar kapalı üstelik sen de hiç bir zaman sevmedin beni ne kadar yakından ve arada uçurum; insanlar, evler, aramızda duvarlar gibi uyandım uyandım, hep seni düşündüm yalnız seni, yalnız senin gözlerini sen bayan nihayet, sen ölümüm kalımım ben artık adam olmam bu derde düşeli şimdilerde bir köpek gibi koşuyorum ordan oraya yoksa gururlu bir kişiyim aslında, inan ki anımsamıyorum yarı dolu bir bardaktan su içtiğimi ve içim götürmez kenarından kesilmiş ekmeği kaç kez sana uzaktan baktım 5.45 vapurunda; hangi şarkıyı duysam, bizim için söylenmiş sanki tek yanlı aşk kişiyi nasıl aptallaştırıyor nasıl unutmuşum senin bir başkasını sevdiğini çocukça ve seni üzen girişimlerim oldu; bağışla bir daha tekrarlanmaz hiçbiri rastlaşmamak için elimden geleni yaparım bu böyle pek de kolay değil gerçi… --- spoiler --- cemal süreya'nın o zamanlar elif diye bir eşi varmış onun ağzından bu şiirin hikayesi de bu şekilde anlatılmaktadır; "cemal bu mektubu kız kardeşime yazmış, kız kardeşim bir doktorla evliydi o zamanlar. cemal, ben, o ve ailesi hemen hemen her gün görüşürdük. çarşambaları hariç. çünkü her çarşamba evlerinde eğlence düzenlerler ve bu eğlenceye sadece iş arkadaşlarını davet ederlerdi. kız kardeşim bir gün o mektupla evime geldi ve al bunu, haberin olsun dedi. kırıldım. her kadının kırılabileceği gibi?" fakat bazılarına göre bayan nihayet olarak nitelendirdiği yine çok sevdiği zuhal tekkanat denilen kadına yazmıştır deniliyor. --- spoiler --- adam bayağı hızlı ba'abi

"bir çiçek duruyordu, orda, bir yerde. bir yanlışı düzeltircesine açmış."

"beklemek gövde gösterisi zamanın"

"iki çay söylemiştik orda; biri açık keşke bunun için sevseydim seni" (bkz: mutsuzluk gülümseyerek adlı şiiri)

adam hüzünlü hüzünlü şarkılar gibi hüzünlü, kadın güzel güzel anılar gibi güzel, çocuk güzel anılar gibi hüzünlü hüzünlü şarkılar gibi güzel

ayışığında oturduk bileğinden öptüm seni sonra ayakta öptüm dudağından öptüm seni kapı aralığında öptüm soluğundan öptüm seni bahçede çocuklar vardı çocuğundan öptüm seni evime götürdüm yatağımda kasığından öptüm seni başka evlerde karşılaştık i̇liğinden öptüm seni en sonunda caddelere çıkardım kaynağından öptüm seni

okyanusta öimez de insan, gider bir kaşık ”sevda” da boğuiur…

senin bir havan var beni asıl saran o

i̇ki kalp arasında en kısa yol: birbirine uzanmış ve zaman zaman ancak parmak uçlarıyla değebilen i̇ki kol. keşke yalnız bunun için sevseydim seni.

"bana sağır olanlara, dilsizim bundan sonra."

ne kadar güzel olsa da öiüm taşır!

madem sevmiyorsun o zaman sahip çık gözlerine ! dönüp dolaşıp değmesinler gözlerime…

en sevdiğim şairdir. en sevdiğim şiiri de "biliyorum sana giden yollar kapalı"

"...öyle bir yere geldik ki hiç bir sokağın adı yok."

"dokunulmasa da, görülmese de; kalpte yer verilir bazısına, nedensiz."

dışarıya yağmur, yüreğime hasret, 
fikrime sen.
nasıl yağıyorsunuz üçünüz birden 
bir bilsen.

"ölüyorum tanrım bu da oldu işte. her ölüm erken ölümdür biliyorum tanrım. ama, ayrıca, aldığın şu hayat fena değildir... üstü kalsın..."

"oturur bir gece yarısı, bir adamın bir kadına yazdığı şiir olursun o şiir öyle güzel olmuştur ki içinde ruh bulursun.. ahh o adamlar iyi ki aşık olmuşlar ahh o kadınlar aşka ne çok yakışmışlar.."

Bütün şiirlerini tutkuyla okuduğum şair. hakan gerçek'in sesiyle üvercinka şiiri Sezen Aksu'nun bestesiyle sayım şiiri (bkz: aşk) (bkz: uzaktan seviyorum seni) (bkz: sayım) (bkz: sana giden yollar kapalı) (bkz: sevgilim ben şimdi)

kim istemez mutlu olmayı, ama mutsuzluğa da var mısın?

uzaktan seviyorum seni kokunu alamadan, boynuna sarılamadan, yüzüne dokunamadan, sadece seviyorum. öyle uzaktan seviyorum seni, elini tutmadan, yüreğine dokunmadan, gözlerinde dalıp dalıp gitmeden, şu üç günlük sevdalara inat, serserice değil, adam gibi seviyorum. öyle uzaktan seviyorum seni, yanaklarına sızan iki damla yaşını silmeden, en çılgın kahkahalarına ortak olmadan, en sevdiğin şarkıyı beraber mırıldanmadan. öyle uzaktan seviyorum seni, kırmadan, dökmeden, parçalamadan, üzmeden, ağlatmadan, uzaktan seviyorum. öyle uzaktan seviyorum seni, sana söylemek istediğim her kelimeyi dilimde parçalayarak seviyorum, damla damla dökülürken kelimelerim, masum beyaz bir kağıtta seviyorum. cemal süreya

cevap veriyorum zamanla herşey geçer diyen akıllılara; “geçen tek şey zamandır anlayan, anlatsın anlamayanlara…

en sevdigim siirinin uvercinka oldugu sair.

sevdiğin kadın romantiklikten uzak biriydi:) az romantık ol dediğimde cemal süreyya dan " seviyorum seni , yaşıyoruz çok şükür der gibi" demişti :) ss i dahi duruyor bende tabii :) sevinsem mi üzülsem mi bilemesem de böyle bir şey dedirebilen ilk kişi olduğum için mutlu olmuştum :)

... sonra benim uçağım kalktı. atmosferin ortasında düşündüm : her şey nasıl bitiyor? nasıl yabancılaşıyor insanlar? hiçbir şey olmamış gibi… birlikte yemek yer miydik? nerelere giderdik? şakalarımız nasıl şakalardı? kavgalarımız? sesi nasıldı sesi? unutmak değil, başka bir şey bu.

böylece bir kere daha boynunlayız sayılı yerlerinden en uzun boynun bu senin dayanmaya ya da umudu kesmemeye laleli'den dünyaya doğru giden bir tramvaydayız birden nasıl oluyor sen yüreğimi elliyorsun ama nasıl oluyor sen yüreğimi eller ellemez sevişmek bir kere daha yürürlüğe giriyor bütün kara parçalarında afrika dahil aydınca düşünmeyi iyi biliyorsun eksik olma yatakta yatmayı bildiğin kadar sayın tanrıya kalırsa seninle yatmak günah, daha neler boşunaymış gibi bunca uzaması saçlarının ben böyle canlı saç görmedim ömrümde her telinin içinde ayrı bir kalp çarpıyor bütün kara parçaları için afrika dahil senin bir havan var beni asıl saran o onunla daha bir değere biniyor soluk almak sabahları acıktığı için haklı gününü kazanıp kurtardı diye güzel birçok çiçek adları gibi güzel en tanınmış kırmızılarla açan bütün kara parçalarında afrika dahil birlikte mısralar düşünüyoruz ama iyi ama kötü boynun diyorum boynunu benim kadar kimse değerlendiremez bir mısra daha söylesek sanki her şey düzelecek i̇ki adım daha atmıyoruz bizi tutuyorlar böylece bizi bir kere daha tutup kurşuna diziyorlar zaten bizi her gün sabahtan akşama kadar kurşuna diziyorlar bütün kara parçalarında afrika dahil burda senin cesaretinden laf açmanın tam da sırası kalabalık caddelerde hürlüğün şarkısına katılırkenki padişah gibi cesaretti o, alımlı değme kadında yok aklıma kadeh tutuşların geliyor çiçek pasajında akşamüstleri asıl yoksulluk ondan sonra başlıyor bütün kara parçalarında afrika hariç değil not: siir.gen.tr'den alıntıdır.

hayat kısa, kuşlar uçuyor

soyadinda 2 tane 'y' harfi varmis iddaada kaybetmis aq bu sairleri hic anlayamicam herhalde

"aşktın sen, gidişinden bildim seni."

bazen kaybedilmiş bir y olur hatıralarda

" bir mutluluk hastalığıdır şiir. kırılan dalın türküsüdür."

"biz kırıldık daha da kırılırız ama katil de bilmiyor öldürdüğünü biz kırıldık daha da kırılırız kimse dokunamaz bizim suçsuzluğumuza."

yan yanaydık, ve şehir böyle mucize görmemişti... i̇ki gün önce sevdiğim kız ile mezuniyet gecesi fotoğraf çekildik. evet evet ikimiz çekildik. başka kimse yoktu fotoğrafta ve ben iki gündür bu dizeleri tekrar ediyorum. allah'ım meseleyi biliyosun...

(bkz: kendi seslendirmesi müthiş*) biliyorum sana giden yollar kapalı üstelik sen de hiç bir zaman sevmedin beni ne kadar yakından ve arada uçurum; i̇nsanlar, evler, aramızda duvarlar gibi uyandım uyandım, hep seni düşündüm yalnız seni, yalnız senin gözlerini sen bayan nihayet, sen ölümüm kalımım ben artık adam olmam bu derde düşeli şimdilerde bir köpek gibi koşuyorum ordan oraya yoksa gururlu bir kişiyim aslında, inan ki anımsamıyorum yarı dolu bir bardaktan su içtiğimi ve içim götürmez kenarından kesilmiş ekmeği kaç kez sana uzaktan baktım 5.45 vapurunda; hangi şarkıyı duysam, bizimçin söylenmiş sanki tek yanlı aşk kişiyi nasıl aptallaştırıyor nasıl unutmuşum senin bir başkasını sevdiğini çocukça ve seni üzen girişimlerim oldu; bağışla bir daha tekrarlanmaz hiçbiri rastlaşmamak için elimden geleni yaparım bu böyle pek de kolay değil gerçi... alışırım seni yalnız düşlerde okşamaya; bunun verdiği mutluluk da az değil ki çıkar giderim bu kentten daha olmazsa, sensizliğin bir adı olur, bir anlamı olur belki i̇nan belli etmem, seni hiç rahatsız etmem, son isteğimi de söyleyebilirim şimdi: bir geceyarısı yazıyorum bu mektubu yalvarırım onu okuma çarşamba günleri

yalnızca aşık olmanın bir evliliği yürütmeye nasıl da yetmeyeceğini hayat hikayesine baktıkça daha iyi anladığım şair. çünkü o ve seniha hanım bile boşandı ve üstüne süreya 4 kez daha evlendiyse bana pek aşkın mucizesinden bahsetmeyin.biraz açıklayalım efendim. seniha hanım; cemal süreya'nın ortaokulda vurulduğu kadın, ilk aşkı, kara tahtaya kızıl mısraları yazdıran, "seni sevdiğim anda her şeyim kızıl oldu, masmavi defterime kızıl satırlar doldu' dizelerinin muhattabı, ilk eşi... öyle bir aşk ki cemal süreyya seniha hanım'la evlilik yeminlerinde şu sözleri söylemiş; ' ben senin sevgilin,eşin,baban, ağabeyin,arkadaşınım. biri bitse biri kalır, seni hiç bırakmayacağım.' ama tabii ki 'seni hiç bırakmayacağım' cümlesinin kocaman bir yalan olduğunu hayat onlara da göstermiş.. "cemal'in gelgitli ruh hali, zaman zaman neşesine diyecek yokken zaman zaman şiddete varan öfkesi evliliği çekilmez hale getirmiş ''cemal süreya, seniha hanım'ı, onu üzdüğü günlerin ardından kaderin cilvesiyle mürekkep akıtan kalemine bakıp "onu üzdüm ya mürekkep bile ağlıyor" diyecek kadar çok sevmiş, hatta ve hatta böyle aşık olduğu karısına attığı tokatın pişmanlığı yüzünden bileklerini kesecek kadar ileri gitmiş. hal böyleyken 1958 de ayrılan çift 7 yıl sonra resmen boşanmış" aşk, öfke, pişmanlık.. bir de şu örnek var "hasan basri birlikte yazılmış notlar alıyor onlardan, bir kelime cemal yazıyor bir kelime seniha, kalemler değişik. seniha'nınki kahverengi mürekkep, cemal'inki mavi sevgili sözcüğünü seniha, hasan'ı cemal yazıyor, basri'yi tekrar seniha, böylece mektup sürüp gidiyor..." zaten hiç hayat hikayesine bakmasak da yine seniha hanım için yazılmış 'aşk' şiirini okusak bile bu aşkın büyüklüğü karşısında derinden etkilenebiliriz. benim bildiğim bir de 'balzamin' şiiri var yine seniha hanım için yazılmış. 'sen el kadar bir kadınsındır/ sabahlara kadar beyaz ve kirpikli/ bazı ağaçlara kapı komşu/ bazı çiçeklerin andırdığı...' herneyse şimdi bu böyle görkemli bir aşkken seniha hanım hamileyken cemal'in tanıştığı gizemli 'üvercinka'yı elbette duymuşsunuzdur. cemal'e şöhreti getiren şiiri yazdıran kadın. "süreya bir karar vermek durumundadır. çok sevdiği eşi seniha o çok istedikleri çocuklarını doğurmak üzeredir ve süreya karar verir 'üvercinka' ile ayrılık kararı alırken bir ağustos günü bu satırlar dökülür dizelere "acıların adını, ağustos koymalılar" vay ki ne vayy. i̇şte bu yüzdendir ki ben aşkın varlığına ve birliğine inanıyor ancak bir müddet sonra kuş olup uçtuğunu düşünüyorum. güvercin kanatlarında..

"masal dinlememiş çocuklar büyüyünce kendi resmini bile cetvelle çizer."

gitmekle gidilmiyor ki, gitmekle gitmiş olamazsın; gönlün kalır, aklın kalır, anıların kalır.

"yüzüm kime dönük olursa olsun, yüreğim hep sana dönük olacak. kaldı ki ben senden başkasına, kapı nasıl açılır bilmiyorum…”

''senin bir havan var beni asıl saran o onunla daha bir değere biniyor soluk almak''

"hiçbir şeyim akıp giden sokaktan başka keşke yalnız bunun için sevseydim seni."

belkide çok geç rastladım sana ama her şey çok geç gelmiyor mu yurdumuza

"seni bir kere öpsem ikinin hatrı kalıyordu i̇ki kere öpeyim desem üçün boynu bükük"

kötülüklerin büsbütün egemen olduğu namussuz bir çağ bu, biliyorsun.

''biliyorsun ben hangi şehirdeysem yalnızlığın başkenti orası''

"karşıdan karşıya geçer gibi sev beni; önce bana, sonra bana sonra yine bana bak."

"sonra gülüşün geldi aklıma ve içimden dedim ki; yine gelsen yine severim seni."

biliyorum sana giden yollar kapalı

her şey biliyor her şey sen biliyor musun bakalım seni nice sevdiğimi üstüne titrediğimi geldiğimi? gittiğimi? hadi!

yıkıcı bir aşk bu, yıkıyor milletin ortasına tutku yükünü. bölücü bir aşk bu, ekmeği suyu bölüyor günde üç öğün. hain bir aşk bu, sizin eve hırsız girer onun evine polis. yasadışı bir aşk, evlenmeyi hiç mi hiç düşünmüyor. soyguncu bir aşk, en sıradan ezgilerden sevinçler devşiriyor. kökü dışarıda bir aşk, dante ile beatrice'inkine fena öykünüyor. işgalci bir aşk bu, samanlık sevişenin diyor. başka şey demiyor.