hezarfen ahmed çelebi

17. yüzyılda osmanlı'da yaşamış müslüman türk bilgini. Kendi geliştirdiği takma kanatlarla uçmayı başaran ilk insan olmuştur. 1623-1640 yılları arasında saltanat süren sultan iv. murad zamanında, uçma tasarısını gerçekleştirdiği ve geniş bilgisinden ötürü halk arasında, hezarfen olarak anıldığı bilinmektedir. hezar, Farsça kökenli bir sözcük olup 1000 anlamına gelir. hezarfen ise "bin fenli" (bilimli) yani "çok şey bilen" anlamına gelir. ilk uçma denemelerinde, leonardo da vinci'nin uçma konusundaki çalışmalarında kendinden çok önce bu konuda deneyler yapan 10. yüzyıl müslüman türk alimlerinden olan ismail cevheri'den ilham almıştır. cevheri'nin bulgularını iyice inceleyen ve öğrenen çelebi, kuşların uçuşunu inceleyerek tarihi uçuşundan önce hazırladığı kanatlarının dayanıklılık derecesini ölçmek için, okmeydanı'nda deneyler yapmıştır. 1632 yılında lodoslu bir havada galata kulesi'nden kuş kanatlarına benzer bir araç takıp kendini boşluğa bırakan ve uçarak istanbul boğazı'nı geçip 3358 m. ötede üsküdar'da doğancılar'a indiği varsayılan hezarfen ahmed çelebi, türk havacılık tarihinin en kayda değer kişilerden birisidir. bu uçuş hakkındaki belgeler şimdiye kadar sadece evliya çelebi'nin Seyahatname'sindeki ifadesinden ibarettir. sultan, ahmed çelebi ile önce çok yakından ilgilenmiş, hatta evliya çelebi'ye göre "bir kese de altınla" sevindirmiştir. ancak bu derece bilgili ve becerikli birisinin tehlikeli olabileceğini düşünüp, "Bu adem pek havf edilecek bir ademdir, her ne murad ederse elinden gelir, böyle kimselerin bakaası caiz değil" diyerek onu cezayir'e sürgün etmiştir.

muhteşem bir beyin ve hayalperest. müthiş. çağının 2 bin yıl ötesinde.

ismail cevheri'nin uçmakla ilgili bilgilerini alıp geliştirmiş, 1632 yılında galata kulesi'nden üsküdar'a kadar, kendi yaptığı kanatlarla uçmuştur. sonrasında devrin padişahı iv. murad tarafından ödüllendirilip, biraz da uçan bir insan neler yapmaz telaş ve korkusu ile cezayir'e sürgün edilip orada ölmüştür.

sana burdan bir uçarım. (bkz: hezarfen ahmet çelebi)

17. yüzyılda osmanlı'da yaşamış olduğu varsayılan müslüman türk bilgini.

17. yüzyılda osmanlı'da yaşamış müslüman türk bilgini. xvii.yüzyılda yaşamış hezarfen ahmet çelebi, 1623-1640 yılları arasında saltanat süren murat iv. zamanında uçma tasarısını gerçekleştirmiştir. geniş bilgisinden dolayı halk arasında "binfenli" anlamına gelen "hezarfen" lakabıyla anılmıştır. i̇lk uçma denemelerinde, 10. yüzyıl müslüman türk alimlerinden i̇smail cevheri'den ilham almıştır. cevheri'nin bulgularını iyice inceleyen ve öğrenen çelebi, kuşların uçuşunu inceleyerek tarihi uçuşundan önce hazırladığı kanatlarının dayanıklılık derecesini ölçmek için, okmeydanı'nda deneyler yapmıştır. ayrıca, leonardo da vinci'nin uçma konusundaki çalışmalarında kendinden çok önce bu konuda deneyler yapan i̇smail cevheri'den ilham aldığı sanılmaktadır "i̇lk uçan adam" hezarfen ahmet çelebi, çağından yüzyıllarca önce aynı düşünceyi gerçekleştirmeye çalışmış i̇mam cevheri adlı bir başka türk bilginini örnek alarak, bugünkü hava taşıtlarının ilkel şeklini gerçekleştirmiştir. hezarfen ahmet çelebi ,cevheri'nin başarısızlıkla sonuçlanan deneyi üzerinde uzun süre düşünmüş, özellikle hava akımları ve kuşların uçuşunu inceleyerek kendi çalışmalarını onun bıraktığı yerden alıp geliştirmiştir. lodos bir havada galata kulesi'nden kuş kanatlarına benzer bir araç takıp kendini boşluğa bırakan ve uçarak usküdar'da doğancılar'a inen hezarfen ahmet çelebi, türk havacılık tarihinin en kayda değer simalarından birisidir. bu uçuş hakkındaki belgeler maalesef şimdiye kadar sadece evliya çelebi'nin büyük seyahatname'sindeki ifadesinden ibarettir. tarihi uçuştan önce kanatlarının dayanıklılık derecesini saptamak üzere okmeydanı'nda deneyler yapmış ve bir sabah kıyılarda biriken i̇stanbul halkının gözleri önünde, galata kulesinden kendisini boşluğa bırakmış, rüzgardan faydalanarak yani uçarak boğazı aşmış ve üsküdar semtinde doğancılar meydanı'na inmiştir. sarayburnu'nda sinanpaşa köşkünde bu durumu seyreden ve deneyin başarıyla sonuçlandığını gören murat iv., ahmet çelebi'yle önce yakından ilgilenip, hatta evliya çelebi'ye göre "bir kese de altınla" sevindirdikten sonra, "bu adem pek havf edilecek bir ademdir, her ne murad ederse elinden gelür, böyle kimselerin bakaası caiz değil" diyerek, bu derece bilgili ve becerikli bir adamı cezayir'e sürgün etmiştir. hezarfen ahmet çelebi cezayir'de ölmüştür...

on yedinci yüzyılda yaşamış olduğuna inanılan türk alimi. ancak gerçekte durum biraz farklıdır. yaşadığını ve yaptıklarını yazan tek kaynak evliya çelebi'dir ve bu da durumu daha karmaşık hale sokar. konu hakkındaki kısa yazım için buyrun: https://yenigorunum.blogspot.com/2020/01/hezarfen-ahmed-celebi-efsane-mi-gercek-mi.html

Tarihin ilk wingsuit flyerı.

lagari hasan çelebi ile aynı yıllarda, bir çeşit tepkimeli roket veya füzeye benzer bir çeşit uçuş aleti yapıyorken ne var ki ikisi de sürgüne gitmiştir. hezarfen cezayir'e, lagari ise kırım'a sürülmüştür. ironik bir şekilde de ilk modern füze ve roket denemeleri kırım'ın da içinde bulunduğu ukrayna'dan çıkmıştır. üreten insanlara karşı alerjimiz var.

az önce istanbul kanatlarımın altında'yı yeniden izleyip bu şahsiyet hakkında araştırma yaptığımda çoğu insanın uçtuğuna inanmadığını gördüm ve şaşırdım. hadi işi bilimsel olarak açıklamaya çalışanlar neyse de (onların da çoğu hatalı. en basitinden, uçuş muhabbetini galata kulesi'nin yüksekliğinden hesaplayan gırla. oysa kulenin denizden yüksekliği 120 küsür metre) işe tamamen tarih yönünden bakanlar bok yesin. çünkü onların argümanı şu; sadece evliya çelebi'nin seyahatnamesi'nde uçtuğuna dair bilgiler olan bir şahsın uçtuğuna nasıl inanalım? dürzülere bak dürzülere! yaşadıkları 2021 yılında bile götü boklu bir hükümet yaşanılan günü, içinde olunan tarihi bile bin şekle sokup televizyon denilen deccal'den cahil ve yoksul halka arzu ettiği şekilde sunarken iletişimin sıfır olduğu bir çağda yaşamış bir insanın, -ki bu insan, dördüncü murat denen bir aptalın döneminde yaşamıştır- gerçekten uçtuğuna inanmama gerekçesi olarak yazılı tarihi sunmaları ahmaklıktan başka hiçbir şey değildir. şahsi fikrim uçtuğu yönünde. çünkü yine evliya çelebi'nin eserinde belirtildiği gibi hezarfen sadece uçmaya kafayı takmamış, insanlığın bir gün ay'a gidebileceğini de düşünmüştür. bu yüzden eşsiz bir beyin ve gerçek bir dahi. bir de, günümüz türkiye'sine bakıp tarihin neredeyse her döneminde bu topraklarda her başarılı eylemin cezalandırıldığını düşünürsek, (bkz: türkiye'de hiçbir başarı cezasız kalmaz) hezarfen ahmed çelebi uçmuştur. uçtuğu için de iktidar zehirlenmesi yaşayan bir aptal tarafından sürgüne gönderilmiş, büyük bir ihtimal, daha sürgün yerine varmadan, yolda öldürülmüştür. yalnız, az önce filmde bir nokta tüylerimi diken diken etti. hezarfen ahmed çelebi ile lagari hasan çelebi uçmakla ilgili konuşurken o ara galileo galilei'nin fikrinden mahkemede vazgeçtiğini duyarlar. o an hezarfen çıkışır: "bir bilim insanı sonunda ölüm olsa bile fikrinde dönmemeli" diye. son bir ekleme: 17. yüzyıl osmanlı'sı müthiş bir devir. uçmaya çalışan insanlar bir tarafta, diğer tarafta ise sigarayı yasaklayan padişahlar. günümüz türkiye'sinde daha zorlu ve acayip bir devir. inanılmaz.