Sis, o meydandaki altyapı yetersizliği vb. birçok faktör bu faciada önemli rol oynasa da bana göre en büyük faktör ast - üst ilişkisinde KLM ekibindeki astın yeterince assertive
(bkz: kararlı ısrarcılık) olamamasıdır. KLM pilotu Jacob Veldhuyzen van Zanten bunun en büyük nedeni.
Kendisi o dönemki en büyük havayolu işletmelerinden biri olan KLM'de kaptan pilot, baş eğitmen ve bu firmanın reklam yüzü olan çok önemli birisiydi. Durum böyle olunca van Zanten ile uçmak büyük bir onurdu.
Kazanın yaratıcılarından olan yoğunluk ve yoğunluğa bağlı yaşanan gecikmeler sonucunda van Zanten abimiz ciddi derecede bunalmış ve başka birçok kazada ortaya çıkan
(bkz: birgenair 301 sayılı uçuşu) bir neden de Tenerife faciasında ortaya çıktı: ev özlemi.
van Zanten önderliğindeki KLM uçağı hava trafik kontrolörünün yönlendirmeleri ile pist başına geçip kontrolörden gelecek kalkış iznini beklemeye koyulur. Bu arada kontrolörün yönlendirmeleriyle Pan Am uçağı da pist üzerinde ilerliyor, kullanması gereken çıkışı arıyordu. Fakat yoğun sis ve kontrolörün iş yoğunluğunun fazla olması bu durumu zorlu kılıyordu. Bu arada frekanslarda yaşanan bir karışıklık sonucunda van Zanten önderliğindeki KLM mürettebatı kalkış izni verilmiş gibi harekete geçer. Yazının başında bahsettiğim durum da tam burada yaşanmaya başlıyor.
van Zanten'in kalkışa geçtiğini gören KLM uçuş mühendisi arkadan "Uçuş izni bize verilmedi efendim" demeye yeltense de van Zanten hiç oralı olmuyor. Ve bu tepkisizlik karşısında korkan uçuş mühendisi doğrusunu bilmesine rağmen ısrarını sürdüremiyor (assertive olamıyor) ve sonucunu bildiğimiz facia gerçekleşiyor.
Havacılara sağlanan emniyet eğitimlerinde kararlı ısrarcılık kavramının üzerinde durulması bundan dolayı çok önemli.