---
spoiler ---
yusuf nasıl ki en baştan beridir edremit'e, topluma, toplumun belirlediği sınıflara ait hissetmiyorsa, ki gerçekten de ait olmadığını görüyoruz, evliliğe de, muazzez'e de ait değildi. onu elbette suçlamadı. suçlayamazdı. çünkü anası kadar kendisinin de hatalı olduğunu biliyordu. yusuf, muazzez'e hiç nasılsın diye bile sormadı, geçtim nasılsını, ne haltlar yediğini bildiği halde hesap bile sormadı. gözlerinin önünde yitip gittiğini gördüğü halde, bildiği halde hiçbir şey yapmadı. onu anasıyla yalnız bıraktı. evde sadece bir tencere bulgur pilavını olduğunu bile çok geç fark etti yusuf. şahinde'nin de dediği gibi bir kere bile karım nasıldır, ne yiyordur diye düşünmedi, sadece onun yokluğunun verdiği hüznü yaşadı ama onu kurtarmak için uğraşmadı.
ben bu hikayede yitip giden muazzez'e daha çok üzüldüm. yusuf'tan, kübra'dan bile daha çok ona üzüldüm. kocasının onları bastığı anda herkesin korkudan eli ayağı birbirine karışırken, buna sevinen, sonu ölüm dahi olsa çekildiği bataklıktan kurtulacağı için sevinen tek kişi muazzez'di.
bir de kübra konusu soru işareti olarak kaldı bende. ısrarla ve ısrarla yusuf'la bir yerde karşılaşacakları ima edildiği halde birdenbire çekip giden bu kızı bir daha göremedik. anladığım kadarıyla sabahattin ali'nin ölümünün bu yarım kalan hikayeyle bir alakası var.
---
spoiler ---
özetlersem, çok beğendim. anadolu insanını iyi gözlemlemiş, hala günümüzde bile aynı haksızlıkların yaşandığı olayları güzel anlatmış.