sanatçı

bazıları, bazı dini kuralların, dini bir kural olmak­tan öte, her top­lum sanat­çı­la­rına, şair­le­rine ve ermişlerine beslediği, tarih­ten bağım­sız endişeyi dile getir­di­ğini söy­ler. bunun nedeni ola­rak da, sanatçıların, top­lum­lar tara­fın­dan otoriteyi teh­dit eden kişi­ler ola­rak algılanma­sı göste­rilir. haki­ka­ten tarih­sel pers­pek­tife bakıl­dı­ğında, benimsenen ide­oloji ne olursa olsun, ikti­dar­la­rın ve iktidar­lar tara­fın­dan dene­tim altında tutu­lan, aile, okul, işyeri gibi kurum­la­rın her zaman sanat­çıyı alaşağı etmeye çalış­tı­ğına tanık olu­ruz. çünkü; sanatçı, top­lum tara­fın­dan birer "put" haline geti­ri­len tüm değer­lere mey­dan okur ve tasav­vur kabiliye­tini kul­lan­ması yönüyle de, düşünür­ler­den çok daha teh­li­keli adde­di­lir. otoriteye göre; dev­le­tin ide­olo­jik aygıt­ları, sunu­lan meka­niz­maya uyumu amaç­lar, sis­tem pürüz­süz işleme­li­dir ve sis­te­min en ufak bir aksamaya tahammülü yok­tur. her şey şema­laş­tı­rıl­mış, hukuk norm­ları vası­ta­sıyla oluş­tu­ru­lan "yaşamı kul­lanma tali­matı" okul döneminin baş­la­ma­sıyla bir­likte birey­lere dayatılmıştır. dün­ya­nın hangi nok­ta­sında olursa olsun, sis­te­min, kabul gören düşünce for­mu­nun dışında olu­şan hayale taham­mülü yok­tur. hayal kurmak hatta daha da öte­sine geçip hayale inan­mak eyle­mi­nin, çocukların ya da delile­rin tasar­ru­funa bıra­kıl­dığı günü­müzde, insanı yeryüzünde var olan tüm canlılardan ayırt eden unsurun "akıl" olduğu söyle­nir. çünkü; batı moder­ni­te­si­nin ürünü olan ras­yo­na­list düşünce, hayal gücünü çok daha doğru ifade etmek gere­kirse tasav­vur kabi­li­yetini zapturapt altına almış ve insanı, sonlu olan mad­deye yani mut­lak yok oluşa mahkum etmiş­tir. sanatçı, tasav­vur kabi­li­ye­tini kul­lan­ması yönüyle sırf ikti­dar tarafın­dan değil ama aynı zamanda top­lum tarafın­dan da afo­roz edil­miş­tir. tasavvuru da kısaca şöyle ele almak gerekirse; söz­lük­ler, hayal ve tasav­vu­run eş anlamlı oldu­ğunu söy­ler. oysaki hayal, var olan nes­ne­le­rin ve bili­nen eylem­lerle oluş­tu­rul­muş kom­po­zi­­onla­rın, zihinde oluş­tu­rul­muş birer imge­sin­den iba­ret­ken tasav­vur, yoktan var etmek­tir. daha açık söy­le­mek gere­kirse hiç kimse tara­fın­dan varlığı bilin­me­yen yahut var­lığı bilinse de algılanmayan yön­le­riyle zihinde tasarlamak. somut ola­nın kavranması ancak soyut ola­nın idrak edil­mesi ayrımı da bura­dan gelir. sanatçı, tasav­vur vası­ta­sıyla bir anlamda varo­lu­şun kabul gören norm­la­rını yok sayar.