türkiyenin en önemli psikolojik romanı olmasına rağmen ideolojik düşüncelerden kaynaklanan önyargıdan dolayı hakettiği değeri asla görmeyen tek kelime ile şaheser olan hüseyin nihal atsız romanıdır.okurken kafamın içinde izleyebildiğim nadir kitaplardandı. öylesine etkileyiciydi ki. yaşadığı buhrandan haksızlıklardan dolayı ruhunun kafasının içindekini kaldıramayan çökmüş ve artık tutunmaya dahi çalışmayan bir insanın psikolojisini o kadar güzel anlatmış kurgulanmış ve betimlemiş ki iliklerinize kadar hissediyorsunuz. aşkın tanımını öyle güzel yapmıştır ki
---
spoiler ---
felsefesi değil, tarifi... kesilmiş bir koyunun kasap dükkanındaki manzarası hoşa gitmez, hatta bazılarına iğrenç görünür. fakat usta bir aşçının elinde nefis bir et yemeği olduğu zaman, dükkandaki manzarasına bakamayanlar bile onu iştahla yer.
aşk da böyledir. aslında şehvettir, yani hayvani bir istek. fakat romatik bir muhayyele onu o kadar süsler ve güzelleştirir ki, aşkın ilahi bir duygu olduğuna inanırız. yüzlerce yıldan beri bu şairane tarifleri dinleye dinleye aşkın insanüstü bir şey olduğunu sanmışızdır. gerçekte şehvet isteğinden başka bir şey değildir.
..
şehvet aşk haline geldikten sonra artık insanlar arasında yarış başlamış ve beyinler, muhayyeleler gerçekte olan güzellerle kanmayarak onları icad etmek yoluna girmiştir.
sevgiliyi aşık yaratır, sonra tapar. onda eşsiz güzellikler, büyüklükler bulur. aslında alelade bir kız veya kadındır, ama mecnun un leyla yı görüşü gibi onu ilahlaştırdıkça artık aşk denilen tezahür başlamıştır. bununla beraber aşk lüzumlu bir şeydir.
---
spoiler ---
ayrıca selim pusatın bir mahkeme sahnesi vardır ki sırf onun için bile okunur bu kitap. lütfen okuyunuz okutunuz