t: sıklıkla işittiğim ucuz ateist eleştirisi ya da alaya alması olabilecek cümle.
---
(#1234521) no'lu entryden alıntı---
genel tepki şu yöndedir; 1400 yıldır bunu kimse fark etmedi de siz mi bulup çıkardınız?
şimdiye kadar böyle bir şey yoktu da şimdi bilim bunu söyleyince mi böyle düşünmeye başladınız?
buna ben kendimden değil kurandan cevap vereceğim.
şimdi metin analizi diye çok önemli bir kıstas vardır. bir metni analiz ederken okuduğunuz metnin size sunduğu metodolojiyi takip etmek zorundasınızdır. basit bir örnek verecek olursak. çince bir kitap okumaya kalkarsanız kitabın sizden istediği ilk metot çince bilmenizdir. çince bir kitaptaki seslendirmelere bakarak türkçe olarak anlamsız olduğunu iddia edemezsiniz onun ilk metodu çincedir.
tabii bununla sınırlı da değildir, kelimelerin dönemsel kavramlarını da ciddiye almanız gerekebilir. konu gereği kullanılan kavramların yerini de iyi tayin etmelisiniz vs.
kuran; hud suresi 1. ayetinde kitabın tamamının açıklanmış ve muhkem olduğunu söyler ancak al-i imran 7. ayette de bir kısmının müteşabih ayetler olduğunu da söyler.
bunun sebebi kuran’ın kendisinin anlaşılması için bir takım şartlar öne sürmüş olmasından kaynaklıdır. mesela anlayabilmek için “temiz akıl sahibi olma” şartı, bir örnektir.
tabii özellikle bu şart biraz inanca giriyor nesnel bir koşul değil. nesnel koşullara geliyorum şimdi.
şimdi şu ayete bakmanızı istiyorum önce;
allah'tan başka dostlar edinenlerin durumu, dişi örümceğin durumu gibidir. o, bir yuva edinir. halbuki yuvaların en çürüğü şüphesiz dişi örümceğin yuvasıdır. keşke bilselerdi!
şüphesiz allah, onların kendisinden başka ne tür bir şeye yalvardıklarını bilir. o, çok güçlüdür ve hikmet sahibidir.
işte bu örnekleri biz, bütün insanlara veriyoruz. oysa onları ancak “bilenler” anlar.
(ankebut/41-43)
şimdi bu ayetleri “mucize var bakın” diye göstermiyorum. ayetin öncesinde dişi örümceğin evinin çok zayıf olduğundan bahsediyor. tabii o dönem örümceklerin türleri ayrı ayrı isimlendirilmediği için bütün familya örümcek diye nitelendiriliyor.
bak bunu kavramak özel bir örümcek türünün ismini istese de veremeyeceğini verse de ilk muhatabın anlayamayacağını kavrayabilmek kuran anlama metotlarından bir tanesidir.
ikinci olarak; ben karadul örümceğine neden karadul dediklerini biliyorum. erkeğini yiyen bir örümcek türü. allah zayıf barınma yeri olarak böyle bir örnek veriyor. ancak ben bu ayeti anneanneme okutsam muhtemelen karadul göndermesini anlamış olmayacak. ayrıca ayetin son cümlesi de buna dikkat çekiyor: “bu örnekleri veriyoruz ama bunu ancak bilen insanlar anlar.” yani karadulu hz. muhammed(a.s.) da bilmiyorsa o da ayetin özünü anlar ama göndermeyi anlayamaz buna başka bir bilgi gerekir ki o bilgi şu an bizde var. yani bir diğer metin analiz metodu kuran’ın içeriğinin dönemsel bilgiyle sınırlı kalmadığıdır. eklenecek yeni bilgilerle içeriğinin, müteşabih ayetlerinin açıklanacağıdır.
(hud 1 ve al-i imran 7 ayetlerini bir arada ardı sıra düşününce kuran neden hem müteşabih hem de muhkem olabiliyor anlayabiliriz.)
ama delilim sadece bu değil şimdi bir de şu ayete bakalım;
sana kitabı indiren o'dur. onun bazı âyetleri muhkem olduğundan kitabın esasını teşkil ederler; diğerleri de müteşâbihtir. kalplerinde eğrilik olanlar, fitne çıkarmak ve onu açıklamak için ondaki müteşâbih âyetlerin peşine düşerler. halbuki onun açıklamasını ancak allah ve “ona inandık, hepsi rabbimiz tarafındandır” diyen ilimde yüksek payeye erişenler bilir. ancak akıl sahipleri düşünüp anlar.(al-i imran/7)
ayetin tam olarak kelime kelime çevirisi bu olmayabilir ancak bu ayet benim için çok önemlidir ve didik didik kelime kelime inceledim ayeti. kesinlikle müteşabih ayetlerin gerçek manasını allah’tan başka; “ilimde derinleşenler”, derin derin düşünenler anlar şeklinde bir izah vardır, emin olabilirsiniz.
kaldı ki kuran’ı genel olarak incelediğimizde de bu minvalde ayetler çok fazladır. derin derin düşünmeyi, aklı kullanmayı ve rabbimiz burada ne demek istedi demeyi öğütler.
klişedir ama bir sivrisinek örneği vardır ki hala tam olarak ne kastettiği anlaşılmış değildir. bir çok iddia ortaya atılmıştır.
demem o ki kuran’ın; dilin yetersizliği ve indiği toplumun gelişmişliğinin eksikliği sebebiyle benzetmeli müteşabih ayetlerle bir şeyler anlattığı görüldüğü gibi zaten en başında bu anlatım tekniğini koyduğunu bizzat kendisi söylemiştir.
metot göndermesi yapmamın sebebi bu idi. kuran evrensellik metodunu bizzat kendisi bu anlattığım şekilde koymuştur.
hak olsun ve ya uydurma olsun kuran’ı anlama ve analiz etme yönteminin bu olması metinin bizden istediği bir şeydir. tıpkı arapça bilmek kadar gerekli şartlardandır bana kalırsa.
misal çok daha önemli bir ayet daha var ki enbiya suresi 30. ayette “görmezler mi” gökler ve yer bitişik haldeydi de onu biz ayırdık diye bir ayet var. hal böyleyken yerin ve göğün ayrıldığını kim görmüştür? bu ayette görmezler mi derken vahyin ilk muhataplarının ayrılmayla alakalı gördüğü bir şey mi vardı? tabii ki ayrılmayla alakalı bir gözlem yapmaları mümkün değildi. kuran’ın kastettiği nedir?
big bang ile şahit olunan deneyler olabilir mi?
kim bilir...
bu bile kuran metninde bazı detayların insanlık medeniyetinin gelişmesiyle açılacağına keskin bir delildir.
bu ve bunun gibi nedenlerle evrime dair ayetler varsa bile bunu evrime yormak kuran’a bakarak mümkün olan bir şey asla ve asla değildir. bunu bilimsel çalışma metotları uygulanmadan anlamak kuranın metoduna da aykırıdır. kuran bilimsel bir makale değildir. kuran buna sadece yönlendirir ki o ayetlere de değineceğiz lütfen sabırla okuyunuz.
---
(#1234521) no'lu entryden alıntı---