allah mı insanları yarattı insanlar mı allah'ı yarattı sorunsalı

tavuk mu civcivden çıktı civciv mi tavuktan çıktı sorunsalı gibi bunun cevabı da hiç bir zaman bilinmeyecektir. bence allah varsa bile beni hiç ilgilendirmez.

cevabının kişiye ve kişinin inancına göre değiştiği, tartışmanın kimseye bir fayda sağlamayacağı sorunsal. yani sanmıyorum burada okuduklarından dolayı birinin hayata dair bakışının değişeceğini.

(bkz: p.k.) başlık güzel entryi çöp. bizi yaratan allah tek. ama bizim yarattigimiz tanrı çok.

bu konuda hakkında yutup'ta güzel bir video var. izlemenizi tavsiye ederim gayet güzel bir şekilde anlatmışlar bence. ne zaman izlesem (bkz: boom surprise motherfucker, ı'm real) kısmında kahkaha atıyorum aqjhdashjfhjjhd

i̇nsanlar zeus, poseidon, odin, thor, tengri, daha sayamadığım yüzlerce tanrıyı yarattı ise allahı neden yaratmasın ?

tarihsel bir soru gibi görünen ama yalnızca tarihe bakarak çözülmeye ya da anlaşılmaya çalışılırsa hiçbir zaman anlaşılmayacak olan soru. burada anlatabileceğim şeyler sayfalara sığmaz, bazen keşke sözlük sözü yazıya dökecek bir mekanizmaya sahip olsa diyorum ama maalesef ki öyle bir mekanizma olmadığı için kısaca değinmek istiyorum. tanrı algıları tarih boyunca sürekli kavimlere ve çağlara göre değişmiştir. teist dinlerin algılara oynadığı şekilde insanlığın tanrı inancı nuh ya da adem zamanından süregelerek teist inanç olmamıştır. ilk ortaya çıkan tanrı inançları ya da dinler teist değil politeist olmuşlardır. insanlık tarihinde ilk dinlerin ve tanrı inancının görülmesi de insanların yerleşik hayata geçtikleri yıllardan sonra ortaya çıkmıştır. zaten semavi din sayılan dinlerin genellikle modelledikleri ilk insan biçimi de yerleşik hayat yaşayan ortadoğu kavimleridir ancak kalıntılar ve bilim kanıtlamıştır ki yerleşik hayat sonrası dönem yaklaşık 12 bin yıllıkken, ondan öncesi olan avcı-toplayıcı dönem ise yaklaşık 140 bin yıldır. peki insanlığın yerleşik hayattan önce binlerce yılki dönemlerinde yaşayan kavimlerin tanrı inancı yok muydu? hayır yoktu. tanrı inancı ilk olarak ortadoğu'da ve güney asya'da yerleşik hayata geçmeye başlamış ilk insanlar arasında yaklaşık 7 bin yıl önce (takriben m.ö. 5 bin) ortaya çıkmıştır. insanın bilinmeyene olan merağı tabii ki avcı-toplayıcı kavimlerde de vardı ancak onlar daha çok bu tür şeyleri metafizik inançlarla açıklıyorlardı. buna örnek vermek gerekirse, kızılderililerdeki doğanın ruhuna olan inanç, ırmakların, kayaların veya hayvanların kızıp bela veya musibet salabileceklerine dair inançları örnek verilebilir. küçük bir genelleme yapılırsa panteist inanç belki de dünyanın en eski inandıydı denebilir bu yüzden. bu kısa bilgilerden sonra başlıkla ilişkili en önemli soru ortaya çıkıyor. o halde tanrı yüzbinlerce yıl ortada yokken neden son 7 bin yıldır insanı yönlendirmeye çalışıyor? işte bu soru aslında sorunsalın cevabi niteliğini barındırıyor. evet insan tanrıyı yarattı. sebebini birkaç şeyle açıklayabiliriz. en önemlisi artık kabile yaşantısından şehir yaşantısına geçen ve bu yüzden de büyüyen insan topluluklarını yönetmek olarak açıklanabilir. bunu kötü bir niyetle yapmadılar çünkü yapmak istedikleri şey artık baş edilemeyecek kadar artan insanoğlunu ortak bir paydada buluşturup birleştirmekti ancak yüzyıllar sonra kötü niyetle kullanılmaya başlandı bu inanç. bir diğer neden ise yöneticilerin başa geçebilmek için ilahi bir destek aldıklarını ve seçilmiş kişi olduklarını kabul ettirme istekleriydi. kısaca tanrı yoktur diyemem ancak dinlerin tanrılarının insan üretimi olduğunu söyleyebilirim.

adam gibi beyin fırtınası yapabilirseniz çok güzel soru. ama çarpıldı, günah, cehennemde görürsün vs. gibi tepkiler verirseniz tabii ki çöp başlık olur. hayır anlamıyorum ki, neden düşünmekten bu kadar çekiniyor insanlar.

tövbe kalk iki rekat namaz kıl

zamanında bu konuyla ilgili şöyle komikli bir animasyon yapılmıştı tabi çomarların bunu izlese de anlayacak ingilizceleri yok :(

(#1615405) bkz verdiğim entry yalnızca tarihe bakılarak anlaşılamayacak bir sorunsal olduğunu söyleyerek konuya girmiş ama büyük oranda tarihi bilgilerden oluşmuş. ve evet bu sorun tarihe bakarak anlaşılacak bir durum zaten değildir. eğer samimiysek buna teizm temelli bir analiz yapmak şarttır. bir kere şu 100 yıllık goygoy olan teizmden önce politeizm vardı muhabbetine bir açıklık getirelim. tarihte görülen ya da bizim şimdilik görebildiğimiz politeizm anlayışı nedir ona bakmak gerekir? temelde çok tanrılı din olarak görülse bile çok tanrılığın en keskin olarak ayrıldığı yunan mitolojisine bile baksak bu tanrılık tam olarak ortaklıktan ziyade eşit yetide tanrılardan ziyade bir hiyerarşinin olduğunu net olarak görebiliriz. tanrılar arasında görev dağılımı vardır her tanrının sorumlu olduğu bir alan vardır doğa olaylarına göre tanrıcıklar vardır vs. ama kesinlikle hiyerarşinin en tepesinde bir tanrı muhakkak vardır. bu ana kontrol mekanizması diğer tanrıcıklara görevlerini dağıtır. zira uzak doğu dinlerinin politeist anlayışlarında da bu hiyerarşiyi görebiliriz. peki teizm de ne vardır? yine tek bir tanrı vardır ve tanrının görevlendirdiği elçiler, melekler, görevliler vardır. zaten melek/meleke de yeti anlamına gelir. ancak her şeye rağmen tek ana kontrol mekanizması tektir ve tevhid inancı da bu şekilde sağlanır. tek olan tanrının icraatleri tekildir ancak bize tezahürü farklı araçlar vasıtasıyla vesileler kılınarak gerçekleşir. teizm vesileler olsa da özgül iradenin daima tek olduğunu vurgular. bu bağlamda tevhid inancını vurgulayan teizm manipülasyona ve dezenformasyona çok müsaittir. yakın örneklerinden hristiyanlık inancına baktığımızda da temelde açıkça tek bir tanrıdan bahsedilir ve altında aslında tevhid vardır ancak bugün görüyoruz ki teslis inancı ile dezenformasyona uğratıldığı aşikardır ve tanrını farklı tezahürü olarak isa tanrılaşmış ve hristiyanlık yavaştan politeizme doğru kaymaya devam etmektedir. söylem olarak hristiyanlık ibrahimi dinler olarak tevhid içerisinde gözükse bile eylem olarak çok farklıdır ve bundan 10 bin yıl sonraki araştırmacılar belki de hristiyanlık için tarihin politeist dinlerinden bir tanesi olarak bahsedecektir. ayrıca kurana baktığımızda da müşriklerde de aslında politeizm fiilleri gözükmektedir. tanrılık özellikleri atfedilen çokça putları olduğu bilinmektedir. ancak yine kuranda geçen müşrik ifadelerinden anlarız ki müşrikler bunu kabul etmiyor ve yeri göğü yaratan mutlak otoritenin allah olduğunu da kabul ediyorlardır. o dönemin arap topluluklarının gerçekten de tek bir allah'a inandığı ve putlara da tanrılık özelliği atfettiğini zannımca tarihsel kaynaklar da doğrulayacaktır. hepsini geçtim dünya üzerinde tevhidi şiddetle vurgulayan nadir kitaplardan olan kuran'ın inananları da tarih boyunca çok tanrılı inançlara meyilli bir çok fiili uygulamış ve uyguluyorlardır. gemide dalgalar karşısında poseidon'dan medet ummakla yetiş ya muhammed yetiş ya abdülkadir gibi dualar etmek arasında fiilin tanımı açısından pek de bir farklılık yok gibi esasen. hal böyleyken geçmişten günümüze gözümüzle canlı kanlı tevhid inancının nasıl kolay manüpüle edildiğini görebiliyorken bilinen eski politeist tanrıların tasavvurları ile günümüzdeki çarpıklaşan anlayışı analojik olarak bir birine indirgeyebiliyorken tarihte teizmden önce politeizm vardı demek biraz kolaya kaçmak demektir. gözümüzün önünde teizm temelli inançlar insanların çarpıklıklarıyla politeizm fiillerine kayabiliyorken ve bu yapılan fiiller bugün binlerce yıl ilersine bu haliyle aktarıldığı zaman bugün teizm dediğimiz dinler politeist dinler olarak algılanacak anılacaktır. bu sonuç çok aşikar gözüküyor. bu nedenle tarihteki politeist inanışların temellerinin gerçekten bu şekilde olduğuna peşin hüküm vermek o kadar da akılcı ya da samimi bir çıkarım değildir. avcı toplayıcı kabileler ile yerleşik hayat insanları arasındaki ayrım hakkında evrim yazımda ya da hz. adem yazımda bahsetmiştim. merak eden kendi nickaltımdaki derlemeden ilgili yazıyı bulabilir. ancak kuranın bahsettiği insan tanımlamasının ruh üflenmesiyle yani ilahi bilginin aktarılmasıyla başladığını kısaca söyleyebilirim. ayrıca ben adem'in kesinlikle yerleşik hayat insanları olduğuna neredeyse eminim. önceki insanlar hakkında bir fikrim yok zira kuranda firavun da aynı soruyu eski çağ insanların durumunu sorar ve musa onların bilgisi rabbim katındandır o ne şaşırır ne de unutur diyerek insanların o konuda bilgilendirilmediğini ancak durumdan allah'ın haberdar olduğunu ve onlar hakkında hak olan hükmün onda saklı olduğunu söyleyebiliriz. unutmayalım ki adem yeryüzüne halife olarak gelmiştir yani yeryüzüne "sonra gelen" olarak nitelendirilmiştir. i̇nsan tanımını ruh ile ilişkilendirerek adem'e ilk insan desek bile yeryüzüne ilk gelen olmadığı kesindir! bir de şu insanın tanrıyı yaratması meselesine gelelim. i̇nsanlar tarihte güç için ya da korkuları için ya da bilmedikleri şeyler için boşlukların tanrısını yaratmış mıdır? elbette bu çok mümkün insan bunu yapacak kapasitededir ve bunu zaten gözlemleyebiliyoruz da bunda sorun yok. peki insanların tarihte dinler ve inançlar uydurmuş olması neyi değiştirir. kuran'ın zaten buna bir cevabı var gerçi: fıtrat! zaten ilahi bilgiden uzak kalan insanlar için kendi verilen içgüdüsel yetileriyle sorumlu olduklarını da söyleyebiliriz. ancak benim anlamadığım insanların bir kısmı tanrıyı yarattı diye gerçekten bir tanrı ve bir hak dinin olduğu sonucunu niye taca çıkartıyor? tarihte insanların bir kısmı korkularından ya da diğer insanlara güç yetirip onları öldürebilmek için bıçak yapmayı öğrendiler diye bıçak kötü amaçlar için icad edilmiştir denilebilir mi? halbuki bıçağı insanların bir diğer kısmı da sadece ekmek kesmek ve yemek yapmak için icat etmiş olabilir. i̇nsanların bir kısmının din ve inanç uyduruyor olması ve buna çeşitli sebepler bulunaraka boşlukların tanrısı önermesini ortaya atmak tarihte aslında hak din hiç olmadı çıkarımını yapması olanaksız. bu adil bir çıkarım değil. i̇nsanlık tarihi bir okyanusken elimizdeki tarih kitapları sadece bir bardak sudur. tarihi sevin ama gerçeği sadece tarihten bulmaya çalışmak zaten eksik bilgi almayı, yanlış bilgi alabilme ihtimalini de peşin olarak kabul etmek demektir. o nedenle tarihten bu kadar keskin çıkarımlar yapmak inanılmaz kolaycı bir çıkarım olurdu.