füruğ ferruhzad

32 yıllık hayatına çok şey sığdıran iranlı kadın sanatçı. dönemin aykırı ve özgür ruhlu kadını. ailesi tarafından reddedilmiş ve ataerkil düzeni hiçbir zaman benimseyememiş, babasına yazdığı bir mektupta; "şiir benim tanrımdır. benden vazgeçin, bırakın ben sizce mutsuz ve aylak olayım, ancak ben hiçbir yaşadığımdan pişmanlık duymayacağım…" der.

“sesimi taşlar gibi dinliyorsun taşsın, duymamışçasına unutuyorsun ilkbahar yağmurusun, pencerenin uykusunu fısıltılarınla serseme çeviriyorsun okşayışın yeşil dalı elimi ölü yapraklarla seviştiriyorsun gözü ateşe bulayıp aklı alıyorsun şaraptan beter baştan çıkarıyorsun ey bataklığımın kanındaki altın balık sarhoşluğunun tadına var; beni içiyorsun sen, grubun menekşe renkli vadisi günü bağrına basıp karartıyorsun füruğ'un gölgelerde kalsın, solsun… niçin onu saye'ye, mateme bürüyorsun ”

''hangi yaşta ölürsek ölelim, tamamlanmamış cümlelerimiz olacak.''

popülizme kurban gitmiş "kuş ölür, sen uçuşu hatırla." cümlesinin sahibi. (bkz: kuş ölür sen uçuşu hatırla) edit

''sanki o bende ölmüş ve ben bu yüzden yorgun suskun ve bomboşum...''

"ne acayip bir dünya. asla kimseyle bir işim olmaz, ben böyle zararsız ve kendi hâlimde olunca herkes için merak konusu oluyorum. insanlara nasıl davranmam gerektiğini bilmiyorum. ben utangaç bir insanım. başkalarıyla bir sohbet konusunu açmak benim için büyük bir sorun, özellikle bu insanlar bana hiç gelmiyorlarsa, neyse geçelim." (bkz: sonsuz gün batımında)

kendisinin en büyük hayali iran kadınlarının özgür olabilmesiydi, özgür olabilmekti. en büyük ortak noktada, bir yolda olmanın verdiği coşkuyla, hayalini gerçekleştiremeden bu dünyadan göçüp gitmesinin verdiği buruklukla seviyorum bu kadını. şiirlerde buluşalım.

"nasıl da büyüdü, kalbimin yarımlığı. ve hiçbir yarı, tamamlayamadı bu yarımı..."

"kendi varlığımın sesi olayım dedim yazık ki kadındım."

insanı sessiz kalmaya zorlayan acı, onu bağırmaya zorlayan acısından çok daha ağırdır.

bana gururlu şeyler söyle, mutlu hikâyeler, huzurlu güzellikler, umudu anlat, inancı.

nasıl da büyüdü kalbimin yarımlığı ve hiçbir yarı, tamamlayamadı bu yarımı.

ataerkil toplumdan çok çekmiş iranlı kadın şair. ne üzücü --- spoiler --- yeniden merhaba diyeceğim güneşe gövdemde akan nehirlere bulutlar gibi uzayıp giden düşünceme benimle birlikte kuru mevsimlerden gecen bahçemdeki ağaçların hüzünlü büyümesine gecenin kokusunu hediye eden kargalara yaşlılık biçimim olan ve aynada yaşayan anneme tekrarlanan şehvetimle döllenen yeryüzüne yeniden merhaba diyeceğim --- spoiler ---

"kalbe dokunmasını biliyorlar, ama kırarak.."

"ben yüreğini yitirmiş bu zamandan korkuyorum."

"sanki gece, soğuk elleriyle takatsiz ruhumu alıp gitti."

"kalbe dokunmasını biliyorlar, ama kırarak.."

"insanı sessiz kalmaya zorlayan acı, onu bağırmaya zorlayan acısından çok daha ağırdır."

benim payıma düşen, terk edilmiş merdivenlerden inmektir ve ulaşmaktır bir şeylere çürüyüşte ve gurbette, benim payıma düşen anılar bahçesinde hüzünlü gezintidir.

"kalbe dokunmasını biliyorlar ama kırarak."

"nedir sessizlik, nedir, nedir ey sevgili? nedir sessizlik söylenmeyen sözlerden başka?"

"insanı sessiz kalmaya zorlayan acı, onu bağırmaya zorlayan acıdan çok daha ağırdır."

sanki 'o' bende ölmüş ve ben bu yüzden yorgun, suskun ve bomboşum

"ve aynada görüyorum ki, eski benden kalmamış bir gölge bile"

"ah..budur benim payıma düşen, budur benim payıma düşen, benim payıma düşen, bir perde asılmasının benden aldığı gökyüzüdür, benim payıma düşen, terk edilmiş merdivenlerden inmektir ve ulaşmaktır bir şeylere çürüyüşte ve gurbette, benim payıma düşen anılar bahçesinde hüzünlü bir gezintidir."

"bir an, yalnızca bir an sürecek. sonra, sonra hiç. hiç..."

"ey baştan ayağa yeşil olan sen! ellerini, yakıcı hatıralar gibi benim aşık ellerime bırak."

füruğ ferruhzad'ın yaralarım aşktandır kitabından çok güzel bir şey okudum az önce. bir şiir. gecenin sonunda epey yakaladı beni. aradım taradım bulamadım internette şiiri. özel bulduğum dizeleri elimle ne ara yazmaya karar verdim, ne ara yazdım bilmiyorum. şiirin bir takım pasajları kesik kesik de olsa ektedir. --- spoiler --- tanrılık isyanı ... karanlık bir cadde ve yolda yorgun bir adım ne bir ateşten haber var tur dağında ne bu kapalı kapı ardında bir yanıt karanlığın gözlerine dalarak oturuyorum olur mu bir anlığına bu cisimden ayrı olayım bir haykırış gibi dünyanın yüreğinde döneyim bir kaç gün de ben tanrıya asi olayım ... ey tanrı şayet tanrı olsaydım bir anlığına kopardım kendimden, kopar uzaklaşırdım bu ihtiyar dünyanın viran caddelerinde kaftanım asam olmadan giderdim. ... tanrı olsaydım şayet bu isyan ateşi artık ne zaman beni sadece beni tepeden tırnağa yakardı ansızın cisminin zindanından çıkıverirdi ilerler ve benim dünyamı yakardı göğüslere bağırma gücü verirdim kendim göğüslerde haykırırdım varlığım varlıkta genişlerdi ne zaman utanarak bir tanrıyı hatırlasam yumruklarım, bu sıkılmış durduraksız yumruklarım artık boşuna duvarlara vurmazdı dünyanın tepesine öyle bir yumruk indirirdim ki duvarın vücudunda ölürdü varlık topraktan gelen alçak gönüllü insanlarla otururdum kendi sırrımı kendim açardım onlara ... tanrı olsaydım kapımda pak adım olurdu bütün celalim yırtık elbiselerim olurdu aşk kılıcım, sarhoşluk kitabım toprak badem, evet badem toprak olurdu ... uzak bir zamana kadar elveda demek isterim sana çünkü artık sana selam verme şevkim yok çünkü yakışmaz bu alçağa tanrılık ben nere, nere bu toprak tenden ayrılık ben nere, bu uğursuz dünya sunağı nere ansız uçmalar, özgür kalmalar karanlığın gözlerine dalarak oturuyorum gece derzden dökülür yatağıma ah arşın duvarları ardında bile karanlıktan başka hiçbir şey görmüyorum ... ey tanrı ey ölüme bulaşmış gizemli kahkaha ne acı ki sana yabancıdır ağlamalarım ben sana kafir, sana münkir, sana asi sana inat işte şeytan benim tanrım --- spoiler --- (bkz: tanrılık isyanı) (bkz: yaralarım aşktandır)

"bitti artık" dedim anneme. "her zaman düşünmeye fırsat bulamadan olur olacaklar, bir başsağlığı ilanı vermeliyiz" dedim. dizelerini ihtiva eden inanalım soğuk mevsimin başlangıcına şiirini yazmış kadın şair. aynı zamanda ünlü "aşktandır benim bütün yaralarım" mısrası da bu şiirde yer almaktadır.

t:i̇ranlı şair, yazar, oyuncu, yönetmen, ressam. 20. yüzyılda i̇ran'da yetişmiş en önemli şairlerindendir. çok sevdiğim benim için çok önemli bir şairdir 5 yıl evvel şu dizeleriyle tanıdım kuş ölür sen uçuşu hatırla burda ne demek istemiş diye çok düşünmüştüm ama sonunda düşünmeyi bırakıp o cümlenin bana o zaman hissettirdikleriyle ilgilendim.