selamlar.
bir süredir bu başlığa gülüp geçiyorum. zira bu tarz başlıklarda anlamsız boş yapılıyor çoğu zaman. o yüzden nispeten dolu bir şey yazarak köşemdeki istirahatıma devam etmek istiyorum.
bahsetmek istediğim isim; earle dickson. (kabul ediyorum soyismi epey acayip.) lakin ondan önce şu isme de değinmek icap eder; joseph lister... bu abimiz 1860'larda ufacık, görünmez mikropların özellikle ameliyat sırasında ve sonrasında vücudumuza girip çeşitli hastalıklara sebebiyet verdiğini saptamıştır. bu saptama sonrası cerrahi malzeme ve bandajların her daim sterilize edilmesi gerekliliği anlaşıldı. bu kısım cepte dursun.
earle abiden devam edelim; amerikalı bu adam. 1920'lerde hastaneler için sargı bezi ve bandaj üreten "johnson & johnson" şirketinde çalışıyor. bir tane de karısı var, josephine... kendisi sakar bir ev hanımı. evde temizlik ve yemek yaparken sık sık kendini yakıyor ya da bir yerlerini kesiyor. adam da bunu bildiğinden sık sık çalıştığı iş yerinden kendi evine sargı bezi götürüyor. ne zaman karısının ihtiyacı olsa adam gazlı bez + bandajla dibinde bitiyor, pansuman yapıyor sevdiceğine. fakat sorun şu ki gazlı bez + bandaj kullanmak için, yaralı kişi harici bir kişi daha muhakkak lazım. ee bu adam 7/24 karısının yanında olamayacağına göre? daha pratik bir çözüm şarrrt. ayrıca karısının sargı bezleri sürekli iş yaptığı için durmadan açılıyor, yerinde kalmıyordu.
kısacası earle işteyken josephine'in yaralarını kendi kendine kapatması için bir çözüme ihtiyaç vardı. adam bu sorunu kafaya takıyor, gidiyor yarabandını icat ediyor... earle'ün aklına gelen fikir oldukça basit ama etkiliydi. gaz bezinden küçük parçalar kesip bunları bir tıbbi bant boyunca yapıştırdı. sonra da bandı bir şerit krinolin ile yapıştırdı ve bandı katladı. artık josephine'in tek yapması gereken bir parça bant kesmek, krinolini çıkarıp atmak ve bandı yarasına yapıştırmaktı.
abimiz bununla da kalmayıp bu fikrini çalıştığı şirketin sahiplerine açıyor. patronlar fikirden etkileniyor, aynı sene (1920) "BAND-AID" adıyla üretime başlıyorlar. ilk üretimler earle'ün ilk yaptığı tasarımla üretiliyordu. her bir bant 7 cm genişliğinde, 45 cm uzunluğunda. ancak ne yazık ki bu şekilde bekledikleri kadar satış yapamıyorlar. akabinde (1924) şirket politika değiştirip yarabandının boyutunu günümüzde bildiğimiz ölçülere getiriyor, otomatik makinelerle daha seri daha çok üretim yapıyorlar. küçük oldukları için neredeyse her satış noktasında satılmaya hazır bir ürün oluyor, deli gibi satış yapıyorlar.
insanlık 1920'lerden beri milyonlarca yarabandı kullandı, sosyal hayatta kullandık, bazılarımız yanında taşıyor. savaşlarda kullandık, astronotlar bile uzaya giderken yanlarında bunlardan muhakkak götürüyorlar. 7'den 70'e her yaştan insan çok pratik bir şekilde bu hayati ürünü kullanabilip ondan yararlanabiliyor. tüm bunları kim yaptı? earle dickson... sorun neydi? karısının sakarlığı... aşk adam ya. herif hem tüm insanlığa müthiş bir kıyak yaptı, hem de bu icadı sayesinde çalıştığı o şirketten hayvan gibi terfi alıp köşeyi döndü, karısını zenginlik içinde yaşattı.
siz de burada anca erkekler şöyle, böyle tatavası yapın. açın bir dünya tarihindeki gelişmelere bakın bakalım, kim neye neden ne kadar katkı sağlamış, ondan sonra yüzünüz kalırsa erkekleri yerersiniz. utanacağınızı bilsem zaman makinesini bulup
jonas salk gibi abilere tanıştırırdım sizi de; ondan da anlamazsınız ki siz... (gerçi zaman makinesini bulsam kimsenin ayağına gitmemize gerek kalmaz, tarihin gelmiş geçmiş en iyi icadını bir errrkek olarak yapmış olurdum xd)
işte bunlar hep maziden kalma anna claybourne...
not: renkli, desenli, çiçekli, böcekli, çizgi film karakterli yarabandının ortaya çıkışı ise 1956. o da çocuklara yarabandını sevdirmesi açısından muazzam hamledir. sevgiler.