ah güzel istanbul

"nâlesiz var harem-i yâre ki ey dilnale. men-i âsâyişi gül bister-i hâb eylemesin." (ey gönül, sevgilinin odasına inlemeden git ki; iniltin onun uykuya vardığı gülden yatağın rahatını, sükûnunu bozmasın.) t: 1966 yapımı atıf yılmaz filmi. başrolünde sadri alışık'ın olduğu filmden söz ediyorum. 1981 yapımı aynı adlı ömer kavur filminden söz etmiyorum. (o filmin başrolleri kadir inanır ve müjde ar. şu an onlarla işimiz yok.) + abi ya, kaç gün oldu bu kız gideli? - bilmem. gün mü oldu? ay mı, yıl mı? böyle bir insan gerçekten var mıydı? şaşıyorum bazen. . sadri alışık'ın en fiyakalı olduğu filmi olabilir. varlığa doyup yokluğa düşmüş bir istanbul beyefendisi.. gözü tok, keyfi gıcırdır. bir sigara yakar, talipleri artar. filmin giriş sahnesinde kendisini bizlere şöyle takdim eder; "bendeniz haşmet ibriktaroğlu. dedemin dedesi osmanlı sarayında ibrikçibaşıymış. dedem paşa, amcam süferadan, babam da zengin bir hovarda, hem de tüccar. beylerbeyi'nde bir yalıda dünyaya gelmişim. validem daha ben bir yaşındayken yakışıklı bir zabitle kaçmış. peder, içkide iki hanı, bir koca köşkü yemiş, bitirmiş. eh, servetin geri kalan kısmını da; ayıptır söylemesi biz batırdık. tüccarlığın bir zamane sanatı olarak inceliklerini kavrayamadığımızdan, birkaç işten anlamazın aklına uyup, birkaç madrabazın eline; çevirsinler diye para bıraktık. ah, iflasla beraber yalıyı da sattık. bir çul artmamacasına geriye kalan ne var ne yoksa; hepsini dağıttık. şimdi çok rahatız elhamdulillah. mütevazi bir meslekte karar verdik, geçinip gidiyoruz. efendim, mesleğim seyyar fotoğrafçılık. haa, başka bir iş yapamaz mıydım? yapardım tabii, ama kendi başıma buyruk olmak istedim; yani öyle iki - üç kuruş için hürriyetimi satmak istemedim ya... kalkmalı, akşam da bir fazla kaçırmışım ki sormayın..." . fark ettiyseniz filmin bir diğer başrolü olan ismi lazım şahıstan tanımda bile söz etmedim. çocukluğumdan beri gıcığım o sarıya. sevmediğim ne kadar huy varsa bu karakterde toplamışlar amk. şımartılmaya dahi gelmiyor sevimsiz. sırasıyla; ahmak, cahil, görmemiş, mızmız, ağlak, vefasız, hırsız, yalancı. neyse. kimseye daha fazla ön yargı yüklemeden bu karakteri es geçiyorum. filmin yanlış batılılaşma başta olmak üzere eşelediği pek çok konu var. hakiki sadri alışık filmlerindendir yani. bu son dediğimin meali; sadri alışık sadece turist ömer'den ibaret değildir. "zavallı çocuk. cahil kafacığını çürük ümitlerle doldurmuşlar. ee n'aparsın? aşağılık mecmualar, kötü filmler, pis efsaneler... -ben sana şimdi hakikati nasıl antacağım?- ah ihtiyar medeniyet... çocuklarına sağlam, yepyeni bir dünya kurmaktan bunca aciz misin? bizi yabancı diyarlardan getirttiğin süslü yalanlarla mı besleyeceksin?" yeşilçam'da oynadığı karakterlere hayat felsefesi aşılamak babında sadri alışık kadar mahir birini görmedim. tiradını konuşturduğu o meşhur sahneleri de oluşturduğu felsefelerin ürünleridir. yeri gelmişken bu filmdeki tiradını da şöyle iliştireyim; "ben seni severim dimi? kıramam dimi!?" . ayrıca; alışık'ın birçok filminde itinayla üzerinde taşıyıp kolladığı bazı değerler var. efendime söyleyeyim istanbul sevdasından musiki bilgisine, çilingir sofrası muhabbetinden samimi temiz yüreğe verdiği öneme kadar bir sürü emare sayabilirim. merak ediyorum, kendisi bugünkü istanbul'u, taksim'i ya da boğazı görseydi yine de böyle der miydi; "ah güzel istanbul. nasıl da bozulmamış o bin yıllık güzelliğin. ey canım boğaziçi. bir zamanlar dedelerimiz de içlenmiş bu güzelliğinin karşısında. ah ah. atalarımız da geçmiş bu sulardan. mağrur ve akıncı. nerede orta asya, nerede viyana kapıları..." . açıkçası haşmet abimizi kendime benzetiyorum birçok hususta. bazı konularda miskin, müzik konusunda değişmezleri var. üstelik banka gibi bir yerde memur olarak çalışmanın sadece fikri bile ona korkunç geliyor.. - yorgunsun tabii. + bütün ömrümce çalışmadan yaşamanın yolunu aradım. belki de onun için yorgunumdur. . velhasıl; başucu filmimdir. aşerdiğim bazı geceler imdadıma koşaradım yetişir. - ne yapacağız şimdi bundan sonra? + bilmem. ama yaşıyoruz, iki kişiyiz ve birbirimizi seviyoruz. korkma. dünyada her zaman inanılacak sağlam şeyler bulunur. not: sırasıyla; orta halli, okumuş ve zengin kadınla evlenmek; "senin gibi züğürt biri zengin kadın alırsa ya jigolo olur ya da köle."