bir safsata türüdür.
(bkz: safsata)
"korkuluk" ya da "saman adam" safsatası olarak da bilinir. aslında oldukça yaygın bir safsata türü olmakla birlikte pek fark edilebilen bir safsata türü değildir. ben şahsen karşılaştığım zaman saçımı başımı yolma noktasına gelebiliyorum.
özünde tartışma esnasında bir fikri, düşünceyi, ideolojiyi indirgeyerek onunla savaşma yöntemidir. bir diğer safsata türü olarak bilinen
ad hominem'e göre son derece sinsidir. şahsiyete saldırı niteliği olan ad hominem aslında "avam" işi bir safsata türüdür. straw man için ise yarı entelektüel yöntemi diyorum ben.
çamur atmak yerine sanki tartıştığın fikri ele alıyor, onu doğru anlıyormuş gibi yapıp kolay çürütebileceğin bir noktada yorumlayıp onunla mücadele etmektir. çarpıtma sanatıdır.
şüphe yok ki işimize geldiği şekliyle çarpıtılmış fikirleri çürütmek her zaman daha kolay olacaktır.
bu konuda en büyük emeği gösteren safsata üstatlarından bir tanesi de adnan oktar güruhudur. kendileri son derece çiğ yöntemlerle evrim teorisini önce anlatıp sonra kendi yorumladıkları evrim teorisini çürüterek yıllarca yayın yapmıştır mesela.
teolojik tartışmalarda da çok fazla kullanılır bu yöntem. senin savunduğun şeyin en kırılgan yorumunu ele alıp koca bir felsefeyi bu yöntemle çürütmeye uğraşan çok olmuştur.
komünizm eleştirisi için "yav komünizm gelince karılarımızı da mı herkesle paylaşacağız?" gibi bir eleştiri getirmek de "maymundan mı geldik amk?" demek de "gerçek islam ışid'in yaptığıdır" demek de "kürtler aşağı bir millettir çünkü eşek sikiyorlar" demek aslında aynı safsata türünün örnekleridir.
söz konusu fikri önce ele alıp en kırılgan en çiğ şekilde yorumlayıp bir prototip(korkuluk) ortaya çıkar, bunun ardından da tartışma boyunca bu prototip üzerinden tartışmayı yürüt.
mis gibi safsata yöntemidir kendileri.
tartışma esnasında karşındaki insanı zorunlu olarak daha zor duruma düşürür. çünkü çoğu zaman daha sana fırsat tanımadan senin argümanını senin adına açar ve yorumlar. bir tartışmacı olarak kendi argümanını anlatmaktan ya da karşı tarafı eleştirilerinle sıkıştırmaktan önce yapman gereken bir şey vardır; karşı tarafın sıçıp batırdığı şeyi düzeltmek zorundasındır. bu seni oyalar, tartışmada ilerleme kaydetmeni engeller.
straw man safsata türü, bir tartışmayı kazanmak için zaman zaman işe yarayabilen hatta vasatı göz önüne aldığımız zaman çoğu zaman güçlü bir yöntem olarak göze çarpabilir. ancak bunu kullanmanın ciddi riskleri de vardır. şayet bu safsatayı birileri fark ederse öncelikli olarak güvenilirliğin ve otoriten sarsılacaktır. çünkü straw man yaparken yakalanan bir insan için 2 ihtimal vardır. ya tartışmaya çalıştığı karşı argümanı doğru dürüst tanımıyordur(evrim; maymundan evrildiğimizi söyler) ya da tanıdığı halde sırf karşı tarafı küçük düşürmek, alt etmek için konuyu çarpıtıyordur.(gerçek islam ışid'tir)
her ihtimalde de tartışmacının güvenilirliği ve otoritesi sarsılır. ben şahsen çok ısrar edilmediğim sürece bu tip durumlarda geri çekilmeyi yeğliyorum. dürüst olmayan ya da konuştuğunun farkında olmayan insanlarla kendi arzuladığı nokta dışında uzlaşmak imkansız bir hal alıyor.
yapmayın, yaptırtmayın!