iki canlı organizma arasında genetik malzemelerin birleştirilmesi suretiyle yeni bir canlının oluşması olayıdır. burada iki ana süreç vardır: kromozom sayısını yarıya indiren
mayoz bölünme ile iki
gametin birleştiği ve eski kromozom sayılarına ulaştığı
döllenmedir.
eşeyli üremenin evrimi büyük bir yap boz bilmecesidir.
eşeyli üreyen organizmaların ilk fosilleşmiş kanıtları, 1 ile 1,2 milyar yıl öncesi
stenyan dönemindeki ökaryotlara aittir. eşeyli üreme, hemen hemen tüm hayvanlar ve bitkiler de dahil olmak üzere, iri ölçekli makroskopik organizmaların büyük çoğunluğu için başlıca üreme metodudur. hücre teması yoluyla iki bakteri arasında genetik malzeme (
dna) aktarımı olan bakteriyel
konjugasyon, benzer mekaniğe sahip olduğu için sık sık yanlışlıkla eşeyli üreme ile karıştırılır.
önemli bir soru, eşeyli üremenin, döllenmesiz bir üreme biçimi olan partenogeneze rağmen neden vazgeçilmez olduğu ve bazı yönlerden üstün bir üreme biçimi teşkil ettiğidir. çağdaş evrim düşüncesi, bu konuda bazı açıklamalar önermektedir. bir neden, aynı soy dalı üzerinde var olan seçilim baskısı sebebiyle olabilir. bir popülasyonun, değişen çevre şartlarına karşı vereceği tepkiden daha hızlı yayılabilmesi yeteneği, eşeyli rekombinasyonla partogenezde olduğundan daha çok sağlanır.
alternatif olarak, eşeyli üreme, sınırlı kaynaklar için birbirleriyle rekabet eden aynı soy dalındaki türlerden daha çok evrimsel hız sağlayabilir.