t:
ağlatan qafe ve
ağlayan kafe olarak da bilinen, usta parmakların maharetiyle haşır neşir olan bir akordeondan dinlenilmesi makbul olan hüzünlü çerkes müziği.
bunun gibi
bununla beraber pek çok versiyonu da mevcuttur;
ağlatan dans dizisinde de kullanılan versiyonu -
link
aslan tlebzu versiyonu -
link
klasik bir versiyonu -
link
başka bi' klasik daha -
link
ham halinde sözleri yoktur. zira bu nota kombinasyonun üzerine söz yazmaya gerek kalmamıştır. gazap'ın da dediği gibi; "müzik değil, acılardır evrensel olan." ve buradaki heybenin içinde müzik de vardır, acı da..
fakat üzerine söz yazmaya meyledenler de yok değil. buyurunuz amatör bir çalışma;
link
"ben toprağa yazdım seni,
yağmurlar sildi ismini.
bulutlar değildi ağlayan,
gözyaşlarım sana akan.."
müziğin doğum sancıları hakkında kesin bir bulgu olmamakla beraber, ortaya çıkışı hakkında -birçok hikaye arasından- en çok rağbet görmüş iki hikayesi vardır;
ilk hikaye;
link
kıvanç kasabalı anlatımıyla;
link
ikinci hikaye;
link
bu ahenk sadece kafkasya'dan anadolu'ya sürgün edilirken yetim/öksüz kalan, karadeniz üzerindeyken imkan yetersizliği ve koşulların acımasızlığı yüzünden binlerce insanını kaybeden ve "o deniz en çok bize karadır." diyen çerkeslerin değil, her halkın, her insanın, her aşkın ve her ayrılığın acısına tercümandır. dinleyende insiyakı devreye sokan, irticalen insanı tarumar eden, sadece demlenmeye niyet etmesine rağmen zamana yenik düşerek ve sessiz bir şekilde içten içe harap olarak zift haline gelmiş her matemi irdeleyen bir şaheserdir.
(bkz: 21 mayıs 1864)
gözle görülmese de, gönülle hissedilir babacan bir tavrı vardır, her mazluma merhamet eder. içinde esen miktarda anne sevgisi barındırır, acısı olup da dinleyen herkese kucak açar. dili lal olmuş olsa da, sizi "siz" yapan çoğu şeyi kalbinizde gün yüzüne çıkartır.
velhasıl; ağlatan kafe geçmiş zamanda ağlamış, şimdiki zamanda ağlayan ve gelecek zamanda ağlayacak olan herkes için notalarla inşa edilmiş armonik bir manifestodur. mütemadiyen de öyle kalacaktır..
ayrıca;
(bkz: çerkes dansı)
edit:
şu hikaye anlatımlarını da şuraya iliştireyim..