holiganizm, sosyal medya, linç kültürü, algı yönelimi
i̇nsanları anlamakta gerçekten güçlük çekiyorum. artık rasyonel davranan bir insan mıyım yoksa cidden hissizleştim mi sorularıyla ikileme düşürüyorsunuz beni.
dün sosyal medyaya bir video düşmüş, en tepesinden en aşağısına kadar spor dünyasından her insan olaya müdahil olmuş iş baya büyümüş gecenin sonunda.
olay konya'da öğrenci olan bir galatasaray taraftarının sıkıştırılıp pataklanması ardından harçlığıyla aldığı formasının yakılması ile patlamış.
lan düşünüyorum düşünüyorum bir cevap bulamıyorum.
neden amk neden?
bu olay neden bu kadar büyük ses getiriyor? i̇nsanlar neden dünyada görülmüş en büyük haksızlıkmış gibi davrandılar bu olaya diye kafayı yiyecektim. aslında bir kaç cevap buldum. sonuçlar yarı iyi yarı üzücü bence.
cevap sosyal medya. ancak sadece sosyal medya değil, sosyal medya aracılığıyla ortaya çıkmış olan algı eğilimi ve bir takım başka insani ve sosyolojik faktörler de var.
i̇nsani faktörlerden bahsetmek gerekirse biyolojik gerçekliklerimiz var ve bildiğimiz ile hissettiğimiz şeyler aynı etkiyi yaratmıyor maalesef.
hissetmekten kastım da olayın video ile patlak vermesi denilebilir.
i̇nsanlar gördüler çünkü. öncelikli olarak videodaki şahıs ile empati yaptılar yani.
hani yolda yoksulluktan ölmek üzere olan bir çocuğu görünce yardım etme içgüdümüz oluşur da normal zamanlarda yani global ölçekte yoksulluğu bildiğimiz halde yardım edememe eğilimimiz gibi.
türkiye'deki spor şiddetini bildiğimiz halde, hatta yer yer desteklediğimiz halde durumu kanlı canlı görünce insanların insani(!) yönleri kabarıyor.
linç kültürü cidden çok enteresan bir kültür ve insanların bir takım duygularını tatmin etmek adına ele aldığı bir çeşit mastürbasyon döngüsü. eğer ortada bir hedef varsa onu kusmak insana haz veriyor sanırım.
ama linç ederken kimse düşünmüyor, ulan bu taşı ben atıyorum atmasına da ben kimim acaba diye sorgulamıyor. bunun en güzel örneklerini de sosyal medyada görüyoruz zaten.
linç halinde kimse taşı atan herife bakmaz, herkes objektiflerin çevrildiği o nesneye yani o konyalı heriflere bakar.
taşı atana bakmak da zaten genel olarak hz. i̇sa gibi figürlerin yapabileceği bir şeydir.
rica ediyorum ilk taşı en günahsız olanınız atsın.
lan düşünüyorum ne oldu acaba diye alt tarafı bir kaç tokat bir de forma diye bakıyorum olaya. olayı küçümsediğim için değil sorunlar hiyerarşisinde doğru konumda olmadığından bahsediyorum.
bu ülkede ingiliz taraftarı, kızılyıldız taraftarı, fenerbahçe taraftarı bıçaklandı mesela.
ne bileyim bu ülkede zenci topçuya muz gösterildi ama failin takımının başkanı aziz yıldırım herife basın açıklaması yaptırmıştı. :))
örnekler çoğaltılabildiği kadar çoğaltılabilir. malzeme bol ama izaha gerek yok.
bu ülkede futbol taraftarlığının en büyük sorunu holiganizmdir ve bu her hangi bir camiaya ait olacaksa bu x takımı y takımı şeklinde değil futbol camiasına ait olmalıydı.
mesela olayı konya spor taraftarına indirgeyenler oldu doğru bir genelleme yapılacaksa konya spor taraftarına böyle bir genelleme mümkün ama asıl genelleme türkiye ve spora bakış olarak genişletilmeliydi aslında.
olay insani bir duyar propagandasına dönüşmeseydi durum çok daha başka olurdu eminim.
keza daha kapalı alanlarda benzer olaylar taraftarlarca "ehehehe aslansınız kardeşlerim" şeklinde karşılanıyor zaten oğlum manyak mısınız?
zaten çocuklar da bu futbol ortamının ortaya çıkarmış olduğu histerinin motivasyonuyla gayet rahat bir şekilde videoları, resimleri bir zafer edasıyla paylaşabiliyorlardı.
bu paylaşma ve yaptığından övünme dürtüsü çok ama çok önemli bir psikolojik sonuç. ortam paradigmalarını anlamak adına önemli bir done.
şöyle bir örnek vereyim mesela; bir hırsız hırsızlığın yaygın olduğu underground bir mahallede çaldığı saatini ne kadar büyük bir ustalıkla çaldığını büyük bir zevkle anlatabilir.
ya da büyük bir böbürlenme ile bu civarda araba parçalama işi bizden sorulur diye kasım kasım kasılabilir.
ama aynı hırsız çok daha nezih bir ortama girdiğinde aynı reaksiyonu ortaya koyamaz.
çünkü kendi muhitinde hırsızlık ayıplanan bir şey değildir aksine normal karşılanır dahası prestij kaynağıdır.
bu çocuklar da bu videoları bu şekliyle paylaşıyor zaten. normal karşılandığını bildikleri için yapıyorlar bunu. yaptıklarının çok da büyütülecek bir şey olmadığını düşünüyorlar. çünkü aslında duyarlı insanlar. resime not düşmüş birisi formadan türk bayrağı çıkartılmıştır diye. çünkü o ortamda türk bayrağına saygısızlığın büyük bir ayıp olduğunu ancak istanbul taraftarının sindirilmesinin ise kahramanlık olduğunu düşünüyorlar.
suç doğrudan onların değil daha çok futbol ortamıyla alakalı bir durum.
onları çevreleyen ve etkisi altına alan bir futbol kültürü var. tribün ahlaklarını oradan alıyorlar ve bu kültür konya'ya elbette mal edilebilir. zira o kültürün doğurduğu çocuklar bunlar. ama sadece konya'ya değil doğrudan türkiye tribün kültürüne mal etmek çok daha doğru bir saptama olacaktır.
benim holigan futbol anlayışıyla övünen arkadaşlarım var oğlum. i̇nternette her kesimden övgüyle karşılanan bu tip davranışları bulabilirsiniz.
bu türkiye'de istisnai bir durum değil. azlar ama futbol taraftarlığı bu azınlığın elinde zaten.
sanki ilk defa başa gelmiş gibi tepki verilmesi hoşuma gitmiyor.
dahası iki yüzlü davranışlar da hoşuma gitmiyor.
binlerce insan koro halinde rakip taraftarlara, futbolculara, hakemlere ana bacı demeden küfür edebiliyorken gelip aynı binlerce insan sosyal medyada ahlak dersi veriyor.
i̇roniye bak.
tribün terörünün dik alasını oluşturan binlerce insan tribün terörünün sonuçlarının sonuçlarının sonuçlarının sonucu üzerinden adamlık dersi veriyor. gülerler adama.
döner bıçağı kavramını ortaya çıkartan bu güruh spor terörünü lanetliyor
siktiriniz gidiniz efenim.
holiganizm çok ciddi bir psikolojik hastalıktır.
bunu en güzel işleyen filmlerden bir tanesi de
green street holigans idi. film şahaneydi, keyifle izledik ama film olarak güzel gerçek hayatta spor terörüdür.
haa bu sosyal medyanın artı yönleri de var ama en azından bunu görmüş olduk. i̇nsanlar ortaya çıkmış olan bu sınırsız linç eğilimini fark edecek ve bundan kaçınmak için daha uysal davranabilecektir.
yani dün geceden beri duyar üstüne duyar kasan, linç üstüne linç yapan insanlar arasında bulunan tribün teröristleri artık daha dikkatli ve daha duyarlı olacaklardır.
tabii ki bu daha bilinçli, daha insancıl, daha ahlaklı olduğu için değil olası bir kitlesel linçten kaçındıkları için olacaktır.
bu da bir şey.
sosyal medya bazı konularda kitlenin gücünü ortaya koymaya yarıyor. bunu seviyorum.
ama genelde yüzeysel, suni ve sahte bir algı oluşturuluyor buna da katlanıyorum.
sonuç olarak holiganizm türkiye gerçeğidir. aslında dünya'da da bir realite olarak konuşulabilirdi de sikmişim dünyasını yani.
holiganizm neferleri yıllardır da bu ülkede tribünleri elinde tuttular.
hala daha tutuyorlar da denilebilir aslında. ama işte sosyal medya sayesinde bu adamlar bir şekilde baskılanabilir galiba.
endüstriyel futbol ekonomisi futbolun eskide kalan her şeyini silip süpürdü sanırım. önüne çıkan her şeyi bir şekliyle ezdi geçti. ama yine de holiganizm ile uğraşmıyor, hatta uğraşmak istemiyor bence.
çünkü "arsız rekabet" onların da işine yarıyor.
uğruna insanların birbirini öldürdüğü çok az şey kötüdür.
uğruna insanların bir birlerini öldürebildiği bir şey her zaman paraya çevrilebilir.
i̇şte bu yüzden futbolda holiganizm bitmeyecektir.
bitirilmeyecektir.
en fazla bunun gibi algı eğilimleriyle şekil değiştirecektir.
çünkü insanların bir başkasının acı çekmesini isteyeceği bir şey her zaman paraya çevrilebilir.
sorun aslında eylemler, şahıslar, camialar değil bu kafa yapısıdır.