ruhban sınıfının i̇slam'a uyarlanmış hali. bence en kısa ve güzel tanımı bu. çünkü ismi, amacı fark etmeksizin i̇slam dini ile alakalı kurulmuş tüm tarikatlar kendi içinde ruhban sınıfı oluşturmuştur. dinimiz ise bu oluşumların tamamını yasaklamış, hatta bu konuyu ayetlerle kesin bir şekilde tartışmaya kapalı hale getirmiştir. tarikatların tamamında başta bulunan insana körü körüne bağlılık vardır. tarikatlar akıllı insan değil, sadık ve sorgulamadan kabul eden insanları sever. kur'an'ı kerim'de bir çok surede akletmek, sorgulamak ve insanların akıllarını kullanmasını emreden ayetler bulunmaktadır. bunlarla birlikte sorgulamakla alakalı en güzel örnek, bence hendek savaşıdır. savaşta peygamber efendimiz başka bir fikir öne sürmüş, sahabelerden birisi ise hendek kazmanın daha etkili olacağını dile getirmiştir. nitekim öyle de olmuş ve hendek kazılmıştır. başka bir örnek verecek olursak peygamberimiz (s.a.s) bir gün mescidde insanlara öğüt verirken (emir ve yasaklarla ilgili beyanda bulunurken) yine bir sahabe ey allah'ın resulü! bu söylediklerin senin fikrin mi yoksa allah'ın emirleri mi diye sormuştur. son olarak kısa bir hesaplamaya bana hak vereceğinizi düşündüğüm bir fikrimi paylaşmak istiyorum. türkiye'de ki cemaat, tarikat ve dernekler kapatılıp varlıklarına el konulsa (bu oluşumlarla birlikte televizyonlarda boy gösteren, insanları ağlatıp kandıran sözde âlimlere de aynı muamele yapılsa) ve el konulan herşey ihtiyaç sahiplerine dağıtılsa eminim ki ülkemizde yardıma muhtaç kimse kalmayacaktır.