kuranın kadın erkek ilişkisi ve evlilik üzerine getirdiği yaptırımlar arasında en önemlilerinden bir tanesi de bu mehir zorunluluğudur.
çağını inanılmaz derecede aşan müthiş bir devrimdir.
bu mehirin farz olduğunu bilmeyenler var, hatta bu mehiri bizim bildiğimiz başlık parası gibi kadının ailesine verilen para falan zannedenler var.
ya da anadoluda bir zamanlar görülen yüz görümlüğü gibi işi kısırlaştıranlar var. çok daha büyük bir farz bu!
özünde bu mehir muazzam bir devrimdir!
hani şimdilerde sosyologlar konuşup dururlar evlilikte kadının güvencesi ve var olabilmesi için, kendi ayakları üzerinde durabilmesi için çalışan kadın olması çok önemlidir diye?
i̇şte bu sosyolojik tespiti 1400 yıl önce yapmış ve önlemini almıştır kuran.
kuranın bu son derece yerinde sosyolojik düzenlemelerine hayran kalmamak elde değil.
hemen her alanda bu sosyolojik yaptırımları son derece hayati önem arz ediyor. yeterince fark edilmediğini düşünüyorum.
sosyologlar kadının ezilmemesi için kadının kendi ekonomik özgürlüğünü "kazanmasının" gerekliliğini vurgularlar ama kimse çocuk doğuran, evi çekip çeviren, annelik gibi bir doğal zorunluluğu olan kadının bu ekonomik özgürlüğünü kazanamaması halinde ne olacağını düşünmez.
ekonomik bağımsızlığını kazanamayan kadınlar ne olacak kafa yormaz kimse.
evet bir ekonomik bağımlılığı olan kadının evlilikte ezilmesi durumu beklenebilecek bir durumdur.
kadının bu bağımlılığı onun hor görülmesine sebep olabilir gerçekten.
kadını nispeten savunmasız ve erkeğin insafına bırakan bir duruma düşürebilir gerçekten ve örneklerini de görüyoruz zaten.
i̇şte bu yüzden evlilikte erkeğe her şartta zorunlu kılınan şey de mehirdir.
çok detay vermek isterdim ama şimdilik 2 ayet ile kafalarda ufaktan bir şeyler oluşsun istiyorum.
mehirle ilgili şöyle bir ayet vardır lütfen dikkat;
kadınlara mehirlerini hiçbir karşılık beklemeden veriniz; ama eğer onlar, kendi rızâlarıyla bir kısmını size bırakırlarsa, ondan hoşnutluk ve gönül rahatlığıyla faydalanınız. (nisa/4)
kuran kadınlara mehirlerini "güzellikle" verin dediği gibi burada da karşılık beklemeden mehir verilmesi istenir.
bu ayetten anladığımız gibi evlilik öncesi verilen bu maddi vergi tamamen "kadının kendi inisiyatifinde" bir paradır.
erkek kocası da olsa kadına verdiği mehire dokunamaz ancak kadın kendi rızasıyla mehir gelirini paylaşmak isterse o zaman gönül rahatlığıyla yiyebilirsiniz der.
yani erkeğin evlenirken kadına vermesi gereken mehirin miktarı da kullanım şekli de önce kadına sonra da birlikte bir uzlaşmaya dayalıdır. ama asıl inisiyatif kadındadır.
i̇şte bu da kadının ekonomik bağımsızlığının daha evliliğin başında sağlanmasını sağlar.
sen mehiri ver de sonra o mehiri aile içi bir yatırıma mı kullanacaksınız, ev mi alacaksınız, iş mi kuracaksınız, yoksa kadın kendine mi yatırım yapacak orasını uzlaşıyla ve "kadının rızasıyla" karar vermek size kalmıştır.
mesela şöyle bir pasaj da vardır mehirle ilgili ve boşanma ile ilgili bir mehir düzenlemesidir. lütfen dikkat;
bir zevcenin yerine başka bir zevce almak istemişseniz onlardan birine yükler dolusu mal vermiş olsanız da o maldan hiçbir şeyi geri almayın. i̇ftira ederek, açık bir günah işleyerek mi geri alacaksınız onu?
hem o malı nasıl alırsınız ki? daha önce birbirinizle derinden derine kaynaşmıştınız. ve onlar sizden çok sağlam bir söz de almışlardı.
(nisa 20/21)
burada da yığınla mehir verdiğiniz eşinizden hiçbir koşulda o mehiri geri istemeyin denilir. "boşanmış bile olsanız bir zamanlar kaynaşmış, "kuran diliyle" birbirinize giysi olmuştunuz, mehir konusunda da sözler vererek evlenmiştiniz. bundan sonra ifitiralar ederek mi mehirlerini geri alacaksınız, mehirleri geri alarak sözlerinizden mi cayacaksınız?" diyerek verilen mehirin boşanma bile olsa, hatta çok yüksek meblağlarda mehirler de olsa zorla geri alınamayacak tamamen kadının inisiyatifinde meblağlar olduğu, allah'ın hak üzere kadına verdiği haklar olduğu vurgulanmıştır.
kuranın mehir kurallarıyla kadını taşıdığı statüye 21. yüzyıl toplumları dahi tam anlamıyla ulaşamamıştır aslında.
bakmayın popülist feminem söylemlere kadınlara verilen değer eşitlikle olmaz.
kadına verilen değer, erkeğe verilen değer gibidir.
konum, konu ve duruma göre opsiyon kazanan farklı hak ve özgürlüklerle kadına hak ettiği değer verilir.
evlilik kurumu ve kadına biçilmiş statüdeki incelik 21. yüzyıl anlayışında hala yok.
çünkü 21. yüzyıl anlayışlarında adaleti gözetme niyeti ve çabası yok. zor olan bu çünkü. eşitlik söylem ve zırvalarının sebebi tam olarak bu.
eşitli adil olmanın zorluğundan bir kaçıştır aslında.
bu müthiş bir farkındalık, müthiş bir inceliktir.
ama maalesef günümüzde islam ve kadın denildiği zaman insanlar hala 2 erkeğe 1 kadın şahitliği gibi bin yıllık balon argümanları ortaya koyuyorlar.
hala miras hukukundaki adaletsizlikten falan bahsediyorlar.
mirası diline dolayanlar kadın üstünde erkeğe şart koşulan yükümlülükleri bilerek görmezden geliyorlar.
tamam bu konular da masaya yatırılsın, tartışılsın ben hepsine varım.
ama bu gibi detayları da bilerek görmezden gelenlere tahammül edemiyorum.
i̇ki yüzlüce bir tavır gibi geliyor.
samimi yaklaşım bu değil çünkü.
neyse...
not: az önce konuya dair tatsız bir münakaşaya şahit oldum hafiften dellendim hızlıca yazayım dedim. belki bir gün çok daha derli toplu, çok daha anlamlı ve detaylı bir mehir yazısı yazacağım inşallah.
mehir konusunda da kuran üzerine didik didik etmişliğim var allah'a şükür.
çünkü dediğim gibi mehir ve mehir üzerindeki fazlaca detaylı hassasiyet muazzam bir devrim. kadını taşıdığı statü bakımından enfes bir incelik.
ama işte bu detaylar şimdilik büyük ölçüde kafamda varlar yazıya dökmeye üşeniyorum.
i̇lerde detaylı bir açıklama yazarsam bu entryi kaldırır yerine onu kaydederim.
şimdilik az önceki münakaşanın sıcaklığıyla yazayım bir şeyler dedim.
bakara suresi 187. ayette cümle arasında kadın erkek ilişkileri açısında şöyle bir benzetme yapar allah.
muazzamdır;
"onlar sizin için birer elbise, siz de onlar için birer elbisesiniz."
hadi allah'a emanet...
edit: sözlüğün dinamikleri çok enteresan. bu entrynin bu kadar beğenileceğini düşünmemiştim. :))
diğerleri için şöyle bırakayım:
(#1426366)
:*