bugün
yenile

    yahudi

    0
    +
    -entiri.verilen_downvote
    yahudiler (ibranice, yehudi [tek.]), kökeni antik yakın doğu'da yaşamış i̇srailoğulları veya i̇branilere dayanan, köklü bir dinsel ve etnik yapıya sahip, dünyanın çeşitli yerlerine yayılmış bir halktır. yahudilik dini ile arasında güçlü bir ilişki bulunan yahudi halkı binlerce yıl boyunca yahudiliğe geçenleri de kendi içine dahil etmiştir. yahudi geleneğinde, yahudilerin soyunun mö ikinci binyıla, kutsal kitap döneminden ataları i̇brahim, i̇shak ve yakub'a dayandığına inanılır. yahudiler, antik çağdaki ulusal toprakları olan i̇srail diyarı'nda iki defa siyasi otonomiye sahip olmuşlardır. bunlardan mö 1350'den mö 586 yılına kadar süren ilki, yargıçlar kitabı, i̇srail ve yehuda krallıklarının birleşik monarşi ve bölünmüş monarşi dönemlerini içine alır ve birinci tapınak'ın yıkılması ile sona erer. i̇kincisi ise, mö 140 ile mö 37 yılları arasındaki haşmonayim krallığı dönemidir. birinci tapınak'ın yıkılmasından itibaren, dünyadaki yahudilerin çoğunluğu diyasporada, yani sürgünde yaşamıştır. 1948 yılında kurulan modern i̇srail devleti haricinde, yaşadıkları tüm ülkelerde azınlıkta kalan yahudiler tarih boyunca sıklıkla baskılara maruz kalmışlar, bunun sonucunda da nüfuslarında yüzyıllar içinde gerek büyüklük gerekse ülkelere göre dağılım açısından dalgalanmalar meydana gelmiştir. yahudi ajansı'nın verilerine göre, 2007 yılı itibarıyla, dünyada 5.4 milyonu i̇srail'de, 5.3 milyonu amerika birleşik devletleri'nde, geriye kalanı ise dünyanın dört bir yanındaki çeşitli büyüklüklerdeki cemaatlerde yaşayan, 13.2 milyon yahudi vardır; bu sayı, bugünkü tahmini dünya nüfusunun %0.2'sine tekabül etmektedir. bu rakamlar, bir yahudi örgütüne üye olsun ya da olmasın, kendini yahudi sayan herkesi içine almaktadır. bununla birlikte, dünyadaki toplam yahudi nüfusunun büyüklüğünü tam olarak saptamak zordur. zira kimin yahudi olduğunun belirlenmesinde, yahudi din hukukuna (halaha) dayanan değerlendirmelerin yanı sıra, laik, siyasi ve aile geçmişinin belirlenmesine dayalı etkenler de bu sayıyı kayda değer oranda artırabilmektedir.
    ... diğer entiriler ...