isviçre

isviçre konfederasyonu başkent: bern nüfus: 8.160.900 yüzölçümü: 41.285 km2 devlet başkanı: johann schneider-ammann (1 ocak 2016’dan itibaren) başbakan: - dışişleri bakanı: didier burkhalter konuşulan diller: almanca, fransızca, italyanca, romanş para birimi: isviçre frangı gsmh: 662 milyar dolar etnik yapı: isviçre konfederasyonu, 4 farklı etnik grubun birleşmesiyle meydana gelmektedir. - alman kökenliler % 64; - fransız kökenliler % 21; - italyan kökenliler % 7; - romanş azınlık % 0.6) önemli siyasi partiler: - isviçre halk partisi (svp) - sosyal demokrat parti (sp) - hür demokrat parti (fdp) - hıristiyan demokrat parti (cvp) - halkçı demokrat parti ( bdp)   isviçre avrupa ülkeleri arasında en dağlık ülkedir. isviçre topraklarının % 60’ını dağlar oluştururken özellikle alpler büyük kısmı kaplamakta jura dağı ise yine isviçre topraklarında önemli bir kısma tekabül etmektedir. isviçre federal bölgelerinin merkezi konumunda bulunan bern ile birlikte 26 kantondan meydana gelirken isviçre komşu ülkeleri arasında ise ülkenin kuzeyinde bulunan almanya, batı kesimlerinde fransa, güney bölümlerinde italya, doğu bölgesinde avusturya ve lihtenştayn bulunmaktadır. isviçre nüfusunun çoğunluğu almanca konuşulan bölgelerde yaşar. nüfusun yaklaşık yüzde 70’i isviçre almancası, yaklaşık yüzde 20’si fransızca ve yüzde 7’si italyanca konuşur. romanşça ise sadece graubünden kantonunun belirli mevkilerinde konuşulur. isviçre konfederasyonu'nun temeli, 1291 yılında almanca konuşan üç bölge toplumu arasında yapılan habsburg hanedanına karşı dayanışmayı öngören anlaşma ile atılmıştır. bu üçlü lige, daha sonra 5 kantonun katılmasıyla 1353'te oluşturulan konfederasyonun üye sayısı 16. yüzyıl başlarında 13 kantona yükselmiş ve konfederasyon alman imparatorluğuna karşı bağımsızlığını 1648 vestfalya barışı ile gerçekleştirmiştir. fransız devrimini izleyen fransız işgali sırasında 1798'de 19 kantonla helvetia cumhuriyeti kurulmuştur. napolyon'un düşüşünün ardından 1815 yılında 22 kanton ile egemen devletler konfederasyonu oluşmuş ve aynı yıl viyana kongresinde de tarafsızlığı kabul edilmiştir. 1848 anayasası ile bugünkü konfederasyon kurulmuş, 1874'de ise 1990’lı yıllara kadar geçerliliğini korumuş olan anayasa kabul edilmiştir. isviçre 1909'da laikliği, 1912'de ise medeni kanunu kabul etmiştir. her iki dünya savaşında tarafsız kalmıştır. 1920 yılında milletler cemiyeti'ne üye olmuşsa da, 1938'de tam tarafsızlık gerekçesiyle ayrılmıştır. isviçre 10 eylül 2002 tarihinde birleşmiş milletlere üye olmuştur. ülke halen çok partili demokratik sistemle yönetilmektedir. 3 tanesi ikişer yarım kantondan oluşan toplam 26 kantondan oluşmaktadır. isviçre parlamentosu, 200 kişilik ulusal meclis (conseil national) ile 46 kişilik kantonlar meclisi’nden (conseil des etats) meydana gelmektedir.   isviçre devlet sistemi politika isviçre halkı, gönüllü olarak birlikteliği seçmiş olan bir millettir. ülkenin halkı, ne etnik köken, ne de dil ya da din açısından bir birliktelik oluşturur. 1848 yılından beri ülke federal bir devlettir. isviçre'nin devlet yapısı federal bir özellikte olup, federal devlet, kantonlar ve beldeler olmak üzere üç idari düzey şeklinde organize edilmiştir. federasyon, isviçre'de devlet yerine kullanılan terimdir. federasyon’ da 3 ayrı erk söz konusudur; yürütme (federal kabine), yasama (parlamento) ve yargı (federal mahkeme). güçler ayrılığı tüm seviyeler için geçerli ilkedir. (federasyon, kantonlar, beldeler) kantonlar, 1848 yılında bir federasyon çatısı altında birleşen eski devletlerdir. isviçre'nin 26 tane kantonu vardır. kamu beldeleri devlet yapısının en alt seviyesini oluşturur. bunlara kanton idaresi ve federasyon tarafından verilen görevlerin dışında, beldeler birçok alanda kendi yetkilerini de ifa etmektedir. isviçre halkı, federal anayasaya göre devletin egemenliğine sahip olup, diğer bir deyişle devletin en üst siyasi merciidir. egemen halk, isviçre vatandaşlık hakkına sahip tüm kadın ve erkeklerini kapsar. 18 yaşından küçükler ve yabancı uyrukluların federal düzeyde siyasi hakları yoktur. egemen halk, parlamentoyu (yasama) seçer. parlamento, hükümeti (yürütme) seçer ve, anayasa mahkemesi’ ne (yargı) atamalar yapar. bu 3 güç kati surette ayrı tutulur. halk inisiyatifi ve referandum şeklindeki siyasi enstrümanlar vasıtasıyla isviçre halkı doğrudan anayasaya veya önerilen bir yasa tasarısının geçerliliğine etki edebilir.   federalizm ve doğrudan demokrasi isviçre, 26 bağımsız kantondan oluşmaktadır isviçre, kanton adıyla bilinen 26 alt devletten oluşmaktadır. geçmişte tamamen bağımsız olan kantonlar zamanla birleşerek bugünkü isviçre’yi oluşturdular ve bazı yetkilerini federal devlete devrettiler. ancak kantonlar aynı eskiden olduğu gibi, pek çok konuda bağımsızlıklarını büyük ölçüde korumaktadırlar. örneğin, federal hukuka aykırı olmamak şartıyla, kendi anayasalarına ve yasalarına sahiptirler. ayrıca kendi meclisleri, hükümetleri ve mahkemeleri vardır. kantonlarının bağımsız oluşu, isviçre’nin en önemli özelliklerindendir. günlük yaşantınızda bu sık sık karşınıza çıkacaktır. örneğin, ailenizle birlikte bir kantondan diğerine taşınırsanız, çocuğunuza okulda öğretilenler kısmen değişebilir veya maaşınız aynı kalsa bile daha az vergi ödeyebilirsiniz veya aynı hizmetlerden yararlandığınız halde, sağlık sigortasına ödediğiniz primin yüksekliği değişebilir. federasyon, kantonlar ve yerel belediyeler, devlet görevlerini paylaşırlar. isviçre 3 devlet kademesine sahiptir: federasyon, kantonlar ve belediyeler. federasyon (federal devlet), sadece kendisine federal anayasa ile açıkça verilmiş olan görevleri üstlenir. bunlar arasında örneğin ülkenin savunması ya da karayolu trafiğinin düzenlemesi yer almaktadır. kantonlar ise örneğin okul sistemi, polislik görevleri ve sağlık hizmetleri ile ilgilenir ve bu görevlerin üstesinden gelmek için vatandaşlardan bizzat vergi alırlar. isviçre’nin yaklaşık 2700 belediyesi de geniş bir bağımsızlık alanına sahiptir. belediyeler, örneğin nüfus kontrol memurluklarından sorumludur veya okul sisteminin belirli görevlerini üstlenirler. isviçre’nin devlet biçimi doğrudan demokrasidir. bu demektir ki, oy hakkına sahip nüfus, sadece federasyon, ilgili kanton ve belediye kademesinde düzenli olarak parlamentoya temsilciler seçmekle kalmayıp, ayrıca (örneğin vergilerin ve harçların yüksekliği, caddelerin nerelerden geçeceği, posta işletmesinin hizmetleri ya da uluslararası örgütlere üyelik, başka devletlerle yapılan anlaşmalar gibi) çok sayıda önemli konuda oy verme hakkına sahiptir. 18 yaşını dolduran her isviçre vatandaşı, tüm isviçre’yi ilgilendiren konularda seçimlere ve oylamalara katılabilir. siyasete katılmak önemlidir ve herkesten beklenmektedir. isviçre’de siyasi faaliyet göstermenin birçok şekli vardır. örneğin, bir veli konseyine katılabilir veya bir mahalle derneğinde faaliyet gösterebilirsiniz. ayrıca, karar ehliyetine sahip tüm kişiler resmi makamlara dilekçeler, teklifler ve şikayetler verebilirler, bunun biçimi örneğin bir toplu dilekçe (toplu imza) de olabilir. ayrıca, bazı kanton ve beldelerde uzun süredir oturuyorsanız örneğin seçilme ya da oy hakkı gibi siyasi haklara da sahip olursunuz. önemli siyasi güçlerin tümü hükümette temsil edilmektedir. isviçre’ nin 7 üyeden oluşan hükümeti bundesrat (federal konsey) adını taşır. federal konsey, parlamento tarafından seçilir ve büyük siyasi partilerin temsilcilerinden oluşmaktadır. federal konsey üyelerinden biri parlamento tarafından 1 yıl süreyle başkanlığa atanır. parlamento ise 2 meclisten oluşur: - halkı temsil eden ulusal meclis ve - kantonları temsil eden kantonlar konseyi.  ikisi birlikte birleşik federal meclisi oluşturur. isviçre bir hukuk devletidir. herkese eşit hak ve yükümlülükler vardır. bu, yasalara sadece ülkemizde yaşayanların değil, devletin kendisinin de uymak zorunda olduğu anlamına gelir. mahkemeler hükümetten ve parlamentodan bağımsızdır. burada hangi temel hak ve yükümlülüklerin geçerli olduğu ve isviçre’de siyasi ve adli sistemin nasıl düzenlendiği, isviçre federal anayasası’ nda yazılıdır. isviçre’de liberal bir iş hukuku geçerlidir işveren ile çalışanı arasındaki hak ve yükümlülükler yazılı bir iş akdinde belirlenir. bu iş akdinde mesai saatleri, deneme süresi, ücret, feshi ihbar süreleri ve yıllık izinler gibi en önemli hususlar düzenlenir. bazı meslek dalları genel kurallara tabidir (toplu iş sözleşmesi). isviçre’de ortalama olarak haftada 42 saat çalışılır. ancak sektöre bağlı olarak mesai saatleri 50 saate (yasal azami mesai süresi) kadar çıkabilir. işverenle anlaştığınız ücret brüttür. bu ücretten zorunlu sosyal sigorta primleri kesilir. isviçre yasalarında asgari ücret düzenlemesi yoktur. ancak pek çok işkolunda, işveren federasyonları ile sendikaların toplu iş sözleşmelerinde anlaşmış oldukları asgari ücretler geçerlidir. “ isviçre nasil yönetilir? isviçre’de seçilen hükümetin yönetim biçimi de oldukça farklıdır. isviçre parlamentosu 200 parlâmenterden oluşuyor. her eyalet oy oranına göre merkezi hükümette temsil ediliyor ama federal hükümette en az bir parlâmenter kendi eyaletini temsil hakkına sahiptir. bu önlem oyların bölünmesi sonucu eyaleti, merkezi hükümette temsil eden bir temsilcinin her zaman olmasına yöneliktir. isviçre’de yaklaşık 20 siyasi parti bulunuyor. isviçre’de her şey o denli kurumlaşmış ki halkın çoğunluğu başbakanın kim olduğunu bilmez, tabi kurallar adeta isviçre saati gibi çalışıyor. hükümet oluşurken de tüm üyeler kazanan parti milletvekillerinden oluşmuyor. uzmanlık, yetenek, ülkenin menfaatleri, uyum esas alınıyor. örneğin; 1992 de başbakan sosyalist parti’ dendi, yardımcısı isviçre halk partisi’ ndeydi, maliye bakanı sosyalist parti’ dendi ama ticaret bakanı federal demokrat partidendi. - iç işleri ise üyenin uygun olması nedeni ile federal demokrat parti’ den görevlendirilmişti. - genel kurmay başkanı ise federal demokrat parti’lidir. (genel kurmay başkanı’da seçimle geliyor ve partili olabiliyor. ) seçimi kazanan parti tek başına hükümeti kurmuyor. hükümet ortak oluşuyor. ülkenin menfaatleri böylece parti menfaatleri üzerinde tutuluyor. her partinin veya partisiz birilerinin en uygun kişileri hükümeti oluşturur. isviçre’de seçimler 4 yılda bir yapılıyor. bu federal hükümet ve eyaletler için de aynıdır. isviçre’ de siyaseti genellikle ekonomik durumu çok iyi insanlar yapar. parlamentoda görev alan kişi işini, şirketinin yönetimini kayyuma bırakıyor. politik görevi bitince tekrar işini başına dönebiliyor. isviçre kurulduğundan bu yana neredeyse hiç savaş görmemiş, 1. ve 2. dünya savaşı’na katılmamış bir ülke. adeta dünyada bir güvenlik adası gibidir. böyle olunca sistem kesintiye uğramamış, kurumlar kuralları ile yüzyıllardır kurumsallaşmış, 700 yıllık oturmuş bir sistem durumu ortadadır. sistem çok iyi oturduğu için devlet televizyonundan 4 dilden yayın yapılıyor. bu diller; ingilizce, almanca, fransızca, italyanca. ayrıca yabancı işçilere ve azınlıklara her tür azınlık hakları veriliyor. örneğin; yabancı işçilere ve azınlıklara devlet televizyonu ve radyolarından yayın yapma hakları var. günün belli saatlerinde bu hakkı kullanmak isteyenler yararlanabiliyor. (bu haktan yararlananlar, türkler, yunanlılar, portekizliler, ispanyollar vs. dır.)