l) alıntı kelimelerin yazılışı
alıntı kelimelerin yazılışlarıyla ilgili bazı noktalar aşağıda gösterilmiştir:
1. çift ünsüz harfle başlayan batı kökenli alıntılar, ünsüzler arasına ünlü konulmadan yazılır: francala, gram, gramer, gramofon, grup, hristiyan, kral, kredi, kritik, plan, pratik, problem, profesör, program, proje, propaganda, protein, prova, psikoloji, slogan, snop, spiker, spor, staj, stil, stüdyo, trafik, tren, triptik vb.
bu tür birkaç alıntıda, söz başında veya iki ünsüz arasında bir ünlü türemiştir. bu ünlü söylenişte de yazılışta da gösterilir: iskarpin, iskele, iskelet, istasyon, istatistik, kulüp vb.
2. içinde yan yana iki veya daha fazla ünsüz bulunan batı kökenli alıntılar, ünsüzler arasına ünlü konmadan yazılır: alafranga, apartman, biyografi, elektrik, gangster, kilogram, orkestra, paragraf, telgraf vb.
3. iki ünsüzle biten batı kökenli alıntılar, ünsüzler arasına ünlü konmadan yazılır: film, form, lüks, modern, natürmort, psikiyatr, seks, slayt, teyp vb.
4. batı kökenli alıntıların içindeki ve sonundaki g ünsüzleri olduğu gibi korunur: biyografi, diyagram, dogma, magma, monografi, paragraf, program; arkeolog, demagog, diyalog, filolog, jeolog, katalog, monolog, psikolog, ürolog vb.
ancak fotoğraf ve topoğraf kelimelerinde g’ler, ğ’ye döner.
* * *
aşağıdaki durumlarda batı kökenli kelimeler özgün biçimleri ile yazılırlar:
1. bilim, sanat ve uzmanlık dallarında kullanılan bazı terimler: andante (müzik), cuprum (kimya), deseptyl (eczacılık), quercus, terminus technicus (teknik terim) vb.
2. latin yazı sistemini kullanan dillerden alınma deyim ve sözler: veni, vidi, vici (geldim, gördüm, yendim.); conditio sine qua non (olmazsa olmaz.); eppur si muove (dünya her şeye rağmen dönüyor.); to be or not to be (olmak veya olmamak); l’art pour l’art (sanat sanat içindir.); l’etat c’est moi (devlet benim.); traduttore traditore (çevirmen haindir.); persona non grata (istenmeyen kişi) vb.
mesele falan değildi öyle,
to be or not to be kendisi için;
bir akşam uyudu;
uyanmayıverdi. (orhan veli kanık)