şinel

gogol'ün okunması gereken hikayesidir. sadece okumak yetmez, anlamak gerekir. en azından bir göz atılmasını tavsiye ederim. zaten kısa bir hikaye, bir solukta okunası.

gerçekçi, sürükleyen, okunması gereken bir eser. ayrıca gogol'un yazığı bu hikaye için dostoyevski "hepimiz onun palto'sundan çıktık." demiştir.

kitabın sonunda hafif şok geçirdim, doymadığımı (sonu çok hızlıydı, sindiremeden bitti) hissettim. --- spoiler --- olaylar güzel güzel anlatılıyor, derken akakiy akakiyeviç abimiz mühim kişinin karşısına çıkma cesaretini gösteriyor. mühim kişi siktir çekince akakiy baygınlık geçiriyor. akakiy'i postalıyorlar, yolda hastalanıyor, ertesi gün ateşler içinde yatakta kıvranıyor ve kısa bir süre sonra ölüyor. başlarda ne güzel anlatıyordu gogol abi, son kısmı "aman bitse de kurtulsam"a getirmiş gibiydi. --- spoiler --- sonunu her ne kadar beğenmesem de, güzel kitaptı.

"artık öyle bir noktaya geldik ki, insanlar şahıslarına yöneltilen bir suçlamayı,mensubu oldukları topluluğun tümüne yöneltilen bir saldırı olarak değerlendiriyor." "i̇nsan ruhunun derinlerine gizlice süzülüp, neler düşündüğünü öğrenmek olası değil."

inanılmaz bir romandır bu. sayfa adedi olarak inceliğine ve yazıldığı tarihe rağmen yanına yaklaşan çok nadir kitaplar vardır. romanın ana karakteri akakiy akakiyeviç'in o yitikliği ve dürüst bir şekilde çalışarak kendine bir palto alma mücadelesi, en kral yeşilçam filmlerindeki dramlara bin basar. hikayenin geri kalan kısmı daha müthiş zaten. boşuna spoiler vermeyeyim. bu romandan ötürü dostoyevski, "hepimiz gogol'un palto'sundan çıktık" demiştir. rus edebiyatı'nın mihenk taşıdır. bu romana benzer bir de katip bartleby vardır. onu da kesin okuyun.

nikolay vasilyeviç gogol'ün kaleme aldığı palto öyküsü, rus edebiyatının gelişmesinde önemli rol oynayan eser olarak nitelendirmiş ve kendisi için “hepimiz gogol'ün palto'sundan çıktık” sözleriyle de onure edilmiştir. ayrıca öykü, yayınlandıktan sonra soylu kesimin tepkisine neden olmuş ve o dönemin mühim adamlarından birinin eser için şu sözleri söylemesine sebebiyet vermiştir. “şu gogol'ün palto'su amma da dehşet verici bir hikâye. kalinkin köprüsü'ndeki hortlak bir gün hepimizin sırtından paltosunu çekip alabilir. hikâyeyi okurken ne hale düştüm, varın siz düşünün.” gogol' ün bu öyküyü kaleme almadan önce, bir arkadaş toplantısında anlatılan bir olaydan esinlenerek yazdığı söylenir. olayda; ava çıkmaya çok meraklı olan bir memurun, bin bir güçlükle para biriktirerek bir av tüfeği satın aldığı ve yeni tüfeğiyle ava çıktığı gün sandala binip her nasıl olduysa tüfeği suya düşürüp kaybettiği, durum karşısında ise üzüntüsünden yataklara düşüp günlerce ateşler içinde kıvrandığı,çözüm yolu arayan arkadaşlarının aralarında para toplayarak kendisine yeni bir tüfek almasıyla ancak memurun iyileştiği anlatılır. bahsi geçen olay anlatılırken gogol dışında herkes ağız dolusu kahkahalarla gülmeye başlar yalnız o diğerlerinin aksine anlatılanlarda gülünecek bir yan bulamaz ve uzun süre düşüncelere dalar. öyle ki; duyduğu andan itibaren kendisini etkileyen belki de içini kemirmeye başlayan bu olayı tam olarak işte bu yüzden sekiz yıl sonra yayınlanan palto'da gün yüzüne vurur. — — spoiler — — öyküde; kendini şerefli bir memur olarak tanımlayan ve güç şartlarda yaşayan, içine varolduğu sistemin, çevrenin ve kişilerin de pek önemsemediği akakiy akakiyeviç'in dramı anlatılır. akakiy akakiyeviç ismini babasından alan kızıl saçlı, yüzünün iki yanında kırışıklıklar bulunan,yaşamını sürdürmek için yazıları temize çeken ve bunu severek yapan bir adamdır. diğer insanlarla asla sosyalleşmeyen, giyiminden özellikle de üzerindeki eski püskü paltosu yüzünden etrafının alay konusu olan buna rağmen kimseye aldırış etmeden işini yapmaya çalışan biridir. çetin geçen rusya kışlarından birinde dokuz senelik paltosunu yamalatmak üzere bir terziye götürmüş tamir edilmesinin imkansız olduğunu öğrenmesiyle de duruma çok üzülmüştür. çünkü akakiy' in yeni bir palto alacak ne durumu ne de kenarda birikmişi vardır. kendisinden yeni palto dikimi için yardım isteyebileceği terzi petroviç' ten ise ancak para toplaması gerektiği nasihatını almıştır. bunun üzerine para biriktirmek için bir yıl boyunca çay içmeyi , mum yakmayı ve kıyafetlerine dikkat ederek daha az masraf yaptırıp birikim yapmayı başaran akakiy ancak bu şekilde parayı denkleştirmiş ve terzi petroviç' ten kaliteli ve ucuz malzemelerle paltonun dikimine başlamasını istemiştir. paltonun dikiminin bitmesiyle, iş arkadaşları ve çevresinin gözdesi olan akakiy' in paltosu şerefine bir yemek düzenlenmiş ve kutlama yemeğinden hemen sonra nasıl olduysa akakiy gece vakti evine doğru giderken saldırıya uğramış ve paltosu hırsızlar tarafından çalınmıştır. sonrasında paltonun bulunması için ihbarda bulunsa da kimseye derdini anlatamamış ev sahibi aracılığıyla şefinden, onun vasıtası ile de bir bakandan yardım istemekte çare aramıştır. fakat yardım için gittiği bakandan bir güzel azar işiterek evine dönmüş, sonrasında ise doktorların büyük bir buhran geçirdiği tanısıyla yaşadıkları yüzünden hastalanıp üzüntüden yataklara düşmüş ve bu üzüntü ölümüne sebep olmuştur. akakiyeviç'in ölümünden sonra kasaba da yaşayan insanlar onun hayaletinin ortaya çıktığını ve geceleri insanların paltolarını çaldığına dair bir söylenti çıkarmış ve akakiy akakiyeviç'in hayaletinin en sonunda onu azarlayan bakan'ın da paltosunu çalarak hayaletinin huzura kavuştuğuna inanmışlardır.

Gogol'a ait bir çırpıda bitebilecek bir hikaye ve içerisinden birçok yazarın çıktığı bir palto. Geçtiğimiz aylarda hızlıca bitirebileceğim bir kitap olsun diye öylesine okumuştum ve bugün Bir delinin anı defteri'ni okurken içinde bu hikaye de olduğu için tekrardan okuyayım dedim. Yine bir okumada bitti ve okuduğum birçok öyküye göre değişik bir his bıraktı içimde. --- spoiler --- İlk okuduğumda "aha tam bizi anlatıyor" diye düşünmüştüm ve arkadaş ne anlatıyor diye sorduğunda "memurun biri zar zor para biriktirip palto alıyor, daha sonrasında çaldırıyor ve kahrından ölüyor" diye anlatmıştım. Arkadaşın verdiği tepki; bu biziz işte... İçimizden biri Akakiy Akakiyeviç --- spoiler ---