ana fikri "insanoğlu ihanet eder" olan efsane.
bu efsane mezopotamya çıkışlıdır. kökeni sümerler'e, hurriler'e, hititler'e kadar belki de onlardan da önceye dayanır.
öncelikle bu sadece kürt mitolojisinde geçen bir varlık değil. iran, türk, ırak hatta hint mitolojisinde bile vardır ki yunan mitolojisindeki karşılığını zaten biliyorsunuz
(bkz: medusa)
fakat anadolu ve mezopotamya kültüründe şahmeran, medusa kadar tehlikeli bir varlık değildir. yılanlar şifayı ve bilgeliği temsil ettiği için şahmeran'da bilgedir, şifacıdır ve her şeyden önemlisi affedicidir.
hikayenin bir dünya versiyonu var. şahmeran'ın merkezi tarsus gözükse de bulunduğu asıl yerin adı bilinmemekte. sadece yerin yedi kat altında, yılanlarla birlikte yaşayan (bu yılanlara maran denilmekte) onların ecesi olan, yüzü insana benzeyen, vücudu kocaman bir yılan olan efsanevi varlıktır.
efsaneye göre şahmeran'ı görenin sırtında pul pul deriler olur. bu da hamama gidince ortaya çıkar. camsap'da böyle ele verir şahmeran'ı.
aslında hikayenin başı ihanetle başlar. sonu da ihanetle biter. camsap fakir bir çoban veya yetim bir gençtir, hikayenin versiyonlarına göre değişir. bir gün bir mağarada bir dünya bal peteği bulur ve arkadaşlarına haber verir. birlikte petekleri çıkarırlar. o kadar çok petekleri olur ki arkadaşları kâr bölünmesin diye camsap'ı mağarada terk edip, girişine bir taş koyarlar. camsap günlerce kaçacak yer ararken mağarada bi yerden sızan bir ışık görür. o deliği eşelerken bir göçük meydana gelir ve daha önce görmediği muhteşemlikte bir bahçeye düşer. fakat ödü kopar çünkü etraf yılan kaynıyordur.
daha sonra şahmeran ile tanışır. şahmeran ona insanoğlunun ihanetinden bahseder. "insanoğlu nankördür, hilekardır. küçücük menfaatleri karşısında muazzam zararlarına razı olur."
ardından camsap'ı himayesine alır. sonra birbirlerine aşık olurlar.
yıllar sonra camsap ailesini görmek için diretince şahmeran istemeden olsa gitmesine izin verir ama bazı şartları vardır. birincisi onu gördüğünü kimseye söylemeyecek, ikincisi de asla hamama gitmeyecektir.
camsap ailesinin yanına döner ama feleğin çarkının acımasız dişleri dönmektedir. o dönemin kralı, padişahı ya da o bölgenin emiri hastalanır ve tek çarenin şahmaran'ın etinin yenmesi olduğu söylenir. bir hamam kurulur ve şahmaran'ı gören kişiyi bulmak için ülkedeki ya da şehirdeki bütün erkekler hamama sokulur. en son camsap'ı sokarlar ve sırtındaki pullardan onun şahmaran'ı gören kişi olduğunu anlarlar. işkenceyle falan öğrenirler yerini ve bildiğiniz gibi şahmaran'ı yakalayıp öldürürler.
final için birçok versiyon vardır. birincisi, şahmaran'ın camsap'a etimi padişaha yedir, özümü vezire içir, kuyruğumu da sen iç demesidir. eti yiyen padişah iyileşir, vezir ölür, camsap ise lokman hekim olur.
ikinci versiyon, kuyruğun başını yiyen hekim (bu hikayede vezir yerine hekim vardır) lokman hekim olur. gövdeyi yiyen camsap'a bir şey olmaz ama hayatı boyunca vicdan azabı çeker. kuyruk kısmını yiyen kral ise ölür.
üçüncü versiyonda ise camsap ölümsüz olur.
bir diğer versiyon ise daha az bilinir ve benim tercihimdir, şahmaran hepsinin ölümüne neden olur. kendisine ihanet eden camsap da dahil. fakat tabii bu final bilge ve bağışlayıcı şahmeran figürüne uymaz.
denilene göre yılanlar (yani maranlar) şahmeran'ın öldürüldüğünü hala bilmiyorlarmış. öğrendikleri zaman anamızı belleyeceklermiş.
yine çok sofistike bitirdim entryi lanet olsun. neyse entryle uyumlu bir şekilde yapayım finali.
"ben sana demedim mi ya camsap, insanoğlu ihanet eder."