bir elektrik anahtarına bastığınızda milisaniyeler içerisinde lambanın yandığını görürsünüz. ancak elektronlar bu kadar hızlı hareket eden şeyler değillerdir. hatta elektronlar evrendeki en yavaş hareket eden şeyler sıralamasında ilk ona girebilirler muhtemelen. internette bu konuda çok yanlış bilgiler var. bir yerde elektronların saniyede 2200 km hızla hareket ettiğini bile okudum, yok artık. gerçekte bir elektronun 5 metrelik bir yolu kat etmesi neredeyse 2 gün sürecektir.
elektronların hızlı hareket ettiğini sanmamıza sebep olan şey titreşim modeline benzetebileceğimiz davranıştır. aslında ilk enerjilendirmede bir veya birden fazla serbest elektron hareket eder ve sıkış tepiş olan iletken bir ortamda biri diğerine o kadar hızlı enerjisini aktarır ki, ortaya milisaniyeler içinde, hatta insanın gözle takip edemeyeceği bir hızda ampulün ateşlenmesi çıkar. iletkenlik denen şey de zaten bir ortamdaki enerji iletimini sağlayabilecek zayıf bağlı valans elektronların sayısına bağlı bir olaydır. valans elektronlar ne kadar serbest hareket ederlerse bir element veya madde o kadar iletkendir. çünkü ne kadar serbest elektron varsa silsile etkisi de diyebileceğimiz bu enerji aktarma durumu o kadar hızla yapılabilir. bir bakıma elektron iletkenliği hareketi
şuna benziyor. gifteki harekete
newton'un beşiği denmekte.
ayrıca elektrikte bu serbest elektronlarının hareket kabiliyetini değerlendirebilmek için iletkenlik katsayısı kavramı ortaya çıkmıştır. örneğin elektrik kablolarında en çok kullanılan bakırın iletkenlik kapasitesi (yamulmuyorsam) 57-58 iken, alüminyumun 35-36 siemens (iletkenliğin birimi) civarlarındadır.
madem konu elektrikten açıldı,
(#1174692) no'lu entrydeki hatalı bilgiyi de düzelteyim. tesla bildiğim kadarıyla hiçbir zaman dc ile çalışan bir lamba icat etmiş değildir. kaldı ki edison da elektrik ampulünü ilk icat eden kişi değildir. edison ve ismini anımsamadığım bir dostunun yaptığı şey, kullanılabilir ve uzun süre dayanan ampuller üretmektir. çünkü ilk başlarda üretilen ampuller çok kısa süreler ışık verebiliyorlardı ve edison bu ampullerin içini havasız bırakarak daha uzun süreler yanan ampuller üretmişlerdir. ayrıca sizi dumur edecek bir bilgi daha; tesla meslek hayatının başlarında edison'ın şirketinde çalışmıştır. tesla edison'ın şirketinde çalışmaya başladığında, edison çoktan abd'yi lambalara boğmuştu bile. nikola tesla internette yalan bilgi konusunda dev bir marka gerçekten. evet edison'dan çok daha iyiydi ama allah da değildi kendisi.
tabii bilmediğim bir şey varsa arkadaşla münazaraya açığım. ama öyle bir şey olduğunu sanmıyorum.