orhan kemal'in muhteşem romanı. otoritenin bireyi dengede tutarken nasıl delirteceğini anlatan muhteşem bir eser.
sürekli otoritenin savunucusu olan, kendi doğrusundan (otoritenin doğrusu) başka düşünce ve eylemlere müsamaha etmeyen, edemeyen "dürüst" bir adamın hikayesi. murtaza bekçidir. sürekli düzeltmeye çalışır aksaklıkları. ancak halk rahatsız olur murtaza'dan. sonra bir fabrikaya şutlanır. orada kontrolörürlük yaparken işler çığrından çıkar.
herkesi hizaya sokmaya çalışan murtaza kendi çocuklarına laf geçiremez. dışarıdan bakıldığında eşsiz ve kusursuz görülen murtaza aslında otoriterin devamlılığını sağlaması için gerekli olan insanlardan sadece biridir.
muhacirdir. bu yüzden bir çok zaman aşağılanır da. aslında tek amacı yaptığı işi doğru ve dürüstçe yapmaktır. yapar da. yaparken işi hastalık ve takıntı haline getirir. zira tepesindekiler dürüst ve onurlu insanlar değildir.
türk edebiyatının
don kişot'u işte bu eserdir. defalarca okunası, defalarca izlenesi. kahkahlara boğar sizi. sonunda yumruğu mideye geçirir.
tam bir geleceği görme, dönem eleştirisidir bu eser. müthiş.