nerede okuduğumu hatırlamıyorum. yüksek ihtimalle bbc'dir. hakkında şöyle bir durum vardı;
t: tarihteki en pahalı renk.
sanayi devriminden önce, akdeniz bölgesine özgü bir deniz salyangozundan elde edilen mor rengin üretimi, yüzyıllar boyunca diğer tüm renklerden daha zahmetli olmuş. bir gram mor boya elde edebilmek için on binlerce salyangoza gerek duyulması bunun yegane açıklaması.
ağırlığından daha fazla altına mâl olması, tarih boyunca bu rengin kraliyet/imparatorluk rengi haline gelmesini de sağlamış. en başta da roma, bizans, pers imparatorlukları ve ingiltere kraliyet ailesi. hatta kraliçe elizabeth'in kendisi ve kraliyet ailesi dışında kalanların mor renkte giysiler giymelerini yasakladığı bile olmuş.
diğer renklerden çok daha dayanıklı olması, kumaştan kolay kolay çıkmaması, güneş ışığına maruz kaldıkça parlaklığının artması ve -o dönem- yarım kilo mor boyanın değerinin 1.5 kilo altına eş değer olduğunu düşünürsek, bir nebze olsa da kraliçeye hak vermeye yelteniriz..
ki morun astronomik değeri, -yine o dönem- hiçbir ülke ya da krallığın bayraklarında kullanmamasına da yol açmış.
morun herkesin elde edebileceği bir renk haline gelmesi de, ingiliz bir kimyagerin şans eseri sentetik mor rengi keşfetmesiyle olmuş. (adamın adını hatırlarsam editlerim.) hatta daha sonra bu adam diğer çalışmalarını bir kenara bırakıp, fabrika açarak sırf mor renk üretip satmaya başlıyor ve mor yavaş yavaş statü rengi olmaktan çıkıyor.
not: olum hiç mi turp suyundan mor renk elde etmek aklınıza gelmedi anlamıyorum ki. galiba bu ecnebilerde turşuculuk yok. sahi lan, hiçbir kitapta ya da filmde de denk gelmedim ecnebi turşucuya. yurt dışına bir adım atayım, gözlemleyeceğim şeylerden biri de bu olacak. baktık oralarda doğal turşuculuk yok, direkt turşu ihracatına atılım yaparım..
(bkz: abi bak sen bana imkan vermiyorsun)