yahudiliğin geleneksel öğretilerini bir araya toplayan ve onların yaşayışlarını düzenleyen geniş yapıt. talmud'un amacı; yazılı yasa tevrat'ın tamamlayıcısı olan sözlü yasayı tanıtmak ve onun gelecek kuşaklara aktarılmasını sağlamaktır.
talmud, mişna ve gemara'dan oluşur.
mişna, rabbi (üstat) nasi yuda (i.s. 125-217) tarafından düzenlenmiştir. tevrat'ın yorumlaması olan mişna (öğreti) ibranice yazılmıştır ve 6 bölüme ayrılmıştır.
mişna'nın içine almadığı öğretiler çoktu. bir yandan bunların, bir yandan da mişna'nın kılı kırk yararcasına incelenmesi ve yorumlanmasıyla gemara (tamamlayıcı) oluşturuldu.
gemara m.s. 250 ile 400 yılları arasında filistin'de ve 550'ye doğru babil ülkesindeki sur'da son şeklini almıştır. filistin (ya da kudüs) talmudu daha tutucu ve gelenekçi, babil talmudu ise daha geliştiricidir.
not: talmud, yahudilerin kutsal kitabı değildir, yalnız tevrat bu sıfatı taşır.