oğuz atay

" - gerçekten böyle bir yerde mi yaşıyorsun? - gerçekten yaşamadığımı söylemiştim. acı bir yaşantıdan sonra insan, ancak bedenine eziyet ederek günlerini geçirebiliyor. " tehlikeli oyunlar, sayfa 139.

ve yalnızlık kelimeyle birlikte yaşadı insanın içinde, kelimeler yalnızlığı anlattı ve yalnızlığın içinde eriyip kayboldu. yalnız kelimeler dindirdi acıyı ve kelimeler insanın aklına geldikçe yalnızlık büyüdü, dayanılmaz oldu.

" belki anlatmaya çalıştın birilerine. kim bilir? anlatamadın. belki de o insanın yüzüne bakar bakmaz anlatmanın yararsızlığını gördün." -o.a

ne zaman birisi bana umut verse, bir şeye umut kesilsem dünya durur benim için. kimisinin hiç umursamadan söylediği bir söz benim için mübadili olmayan tek kurtuluş kapısı olur bazen; aslında öyle olmaz da ben öyle hissederim. ne zaman olmayacaklara bel bağlasam sonunda bir ufak üzülürüm, aklıma da bir söz gelir hep üzülmeden evvel ''i̇yi şeyler birdenbire olur; bu kadar bekletmez insanı. sürüncemede kalan heyecanlardan ancak kötü şeyler çıkar. ya da hiçbir şey çıkmaz.'' hep aklıma gelir de, hiçbir seferinde aklım almaz ne olurdu kalbime hükmettiğin kadar, aklıma da hükmetsen ?

vedaları sevmem albayım

"ağlamayı da bıraktım, sigarayı bırakamadım. okumayı bıraktım, düşünmeyi bırakamadım."

--- spoiler --- ''beni bir gün unutacaksan, bir gün bırakıp gideceksen boşuna yorma derdi, boşuna mağaramdan çıkarma beni. alışkanlıklarımı, özellikle yalnızlığa alışkanlığımı kaybettirme boşuna. '' --- spoiler ---

benim de herkes gibi kaygısız, sevinç dolu bir yaşantıya hakkım yok mu ? diye soruyorum. ben de herkes gibi günlük sevinçlerin, heyecanların akışına kapılıp gidemez miyim? neden olaylar benim üzerim de silinmez izler bırakıyor? (tutunamayanlar, syf. 414)

" derimin altındaki karışıklığı bilmeden yargılıyorsunuz beni! "

" alışkanlıktan başka bir şey bilmedikleri için, sizin de yokluğunuza alışacaklardır. " unutmayı kendine hor gören sevdiğim yazar. unutturmayıp yokluğa alıştırıyor. belki de en kötüsü bu. bir başka sözünde de dediği gibi " anlatacak çok şey var ama dinleyecek kimse kalmadı albayım... "

''...beni anlamıyorlardı zararı yok. zaten beni daha kimler anlamadı...''korkuyu beklerken

kitabı okumaya ara verince oğuz(cum) atay'ımı ihmal ediyormuşum gibi hissediyorum :-(

belki yarın sabah soğukta uyanmanın bir anlamı olur, sana çay pişirmek gibi. ayaklarımın ucuna basarak yürürüm yataktan kalkınca. tahtalar gıcırdar. hayır, zamanla öğrenirim hangi tahtaların ses vermediğini. sonra ne yaparım? uyanmadı, çayın hazırlandığından haberi yok diye sevinirim. bütün hayatımı, en ince ayrıntılarına kadar düşünerek hesapladığım iyiliklerin hayaliyle geçirdim albayım. artık ne olacaksa olsun istiyorum.

"hangi kusurunu düzeltmene fırsat verdiler? son durağa gelmeden yolculuğun bitmek üzere olduğunu haber verdiler mi sana? birdenbire: “buraya kadar!” dediler. oysa, bilseydin nasıl dikkatle bakardın istasyonlara; pencereden görünen hiçbir ağacı, hiçbir gökyüzü parçasını kaçırmazdın. bütün sularda gölgeni seyrederdin."

yatağımın karşısında bir pencere var. odanın duvarları bomboş. nasıl yaşadım on yıl bu evde? bir gün duvara bir resim asmak gelmedi mi içimden? ben ne yaptım? kimse de uyarmadı beni. işte sonunda anlamsız biri oldum. işte sonum geldi. kötü bir resim asarım korkusuyla hiç resim asmadım; kötü yaşarım korkusuyla hiç yaşamadım."

tutunamayanlar'ı bir kere bile okumamış olan tiplerin, kendi kamyon arkası minvalindeki sözlerini 'olric' üzerinden kamuoyuna sunarak kemiklerini sızım sızım sızlattıklarını düşündüğüm güzel insan.

"korkuyu beklerken", "tehlikeli oyunlar"a bile "tutunamayan" gene de "oyunlarla yaşayan", "geleceği elinden alınmış beyaz mantolu bir adam": dipten sarsılmış kırgın hatta umutsuz biri günü geldiğinde yazdıklarının anlamına bile yetişemeyen oğuz atay. biri bu sözlere gülüyorsa, öteki yalnızca bakıyordur, i̇kisi de inanmıyordur şüphesiz. i̇kisi de soruyordur sonra: "ben buradayım sevgili okurum sen neredesin". yüreğindeki kadar dağlayıcı bir acı vermeyen ama onu usul usul ölüm koridoruna ihbar eden beynindeki ur ile yolcuydu düpedüz. onun için ,de "yedinci mühür" deki gibi sonlu bir oyunla biraz kendini, daha çok da ölümü oyalamayi secti. 1970'ten 1977 nin son ayına denk programına zorla giren hastalıkla ve ameliyatla, zorunlu olarak giren acı alay ve hüzünle 2 roman, bir düzineye yakın öykü, bir oyun ve bir günlük yazdı. öldüğünde dördüncü romanından 60 sayfa kadar yazmış, "geleceği elinden alınan adam" adını verdiği bir anlatayı da bütünüyle tasarlamış durumdaydı..

''şu anda, sana güzel bir söz söyleyebilmek için, on bin kitap okumuş olmayı isterdim'' dedi, genede az gelişmiş bir cümle söylemeden içim rahat etmeyecek, ''seni tanıdığıma çok sevindim kendi çapımda''

oğuz atay'dan mutluluğun tanımı. “keşkenin nasıl yazıldığını” bilmemek.

lanet olası popüler kültür yüzünden okuyamadığım yazar

Popüler kültürün yok ettiklerinden biri sadece albayım edebiyatıyla Bakınız mezarı ne hale getirmişler

"kişisel değer saydığımız şeylerin,toplumun baskısıyla edinilmiş sahte nitelikler olabileceğini de hiçbir zaman akıldan çıkarmamalıyız." i̇şte neden toplumun savunduğu değerleri içselleştiremediğimin gerekçesi. ve yine canımın içi oğuzcum.

"beklenen geç geliyor, geldiği sırada insan başka yerlerde oluyor." -tehlikeli oyunlar

yazamadan vefat ettiği "turkiye'nin ruhu" adlı kitabında yazacaklarını aşırı merak ettiğim hayatımı baya bir etkilemiş değerli yazar "herkes birikmiş bizi seyrediyor. dağılın! kukla oynatmıyoruz burada. acı çekiyoruz"

gece için yine bir hazırlık yapmadım. oysa gecenin geçmek bilmeyeceğini seziyorum.

albayınızı skim yeter aq -oğuz atay

Bazen gençlikte umut vardır diyorum Sonra bu adamın mezar taşı aklıma geliyor. Kitap okuyan bir insan böyle yapmamalı.

kaybettik albayım diyenin aq ben. oğuz atay gözümde ajdarla aynı seviyede nasıl bok ettiniz şu eseri hala aklım almıyor.

"insan başkalarındaki kötülükleri görerek iyi olmaz."

"ben, yalnızlığı sevmekle suçlanıp yalnızlığa mahkum edildim."

yalnız, hisdediyorum ki artık bunun sonu yok. saatlerce evde hiçbir şey yapmadan oturuyorum. sonra tam çıkarken evde kalsaydım birşeyler yapabilirdim gibi hissediyorum. galiba hep acele ettim. hep yapması gereken çok şey olduğunu hissedip, hiçbir şey yapmak istemeyen biriydim. içimde adı boş ukteler biriktirdim. dolduracak birini bekledim, kendimden umudu kestikten sonra. sonra beklemekten de vazgeçtim.

"beni hemen anlamalısın, çünkü ben kitap değilim, çünkü ben öldükten sonra kimse beni okuyamaz, yaşarken anlaşılmaya mecburum." (bkz: tehlikeli oyunlar )

"annem üzülmesin diye, kendime bir oda bile tutmadan on yıl o iç karartıcı odamda yaşamadım mı? babam benimle övünsün diye can sıkıntımı yürürlükten kaldırıp üniversiteyi bitirmedim mi? her sözünüze başımı sallamadım mı? neymiş efendim? hiçbir işin sonunu getirmemişim. siz başlamayı bile göze almadınız. benimle içinizden gelerek hangi yaşantıma katıldınız? benimle yaşanmazmış. ne biliyorsunuz? ben bile kendimle yaşayamamışım. bu sözünüze gülmek isterdim." - tutunamayanlar

poyraz karayel dizisi sayesinde de olsa okunmaya başlayan yazar.

“senin bile anlaşılamadığın bu korkunç dünya bize ne yapmaz diye düşünürken buluyorum kendimi ara ara. i̇nsan bir kez olsun birlikte çay içip sohbet edemediği birini özler mi diye sorgulamıyorum seni özlediğimi hissettiğim günden beri. 3 yıldır bendesin bir 30 yıl da geçse yerin bende hep aynı ve daimi olacak.” demek isterken yüzüne, sadece mezarında ağlayabileceğim yazar.

bu gece kitaplarına sarılarak uyuyacağım. bu benim gözyaşlarıma direniş şeklim.

"şimdi piyanoya oturur, kelimelerle ifade etmekte güçlük çektiğim bütün duygularımı, acılarımı tuşlara dökerdim. bazen şiddetli, bazen yavaş basardım onlara. kim bilir ne ince ayrıntıları vardır o dokunuşların? kelimeleri, daha önce, öyle kötü yerlerde kullanmış oluyoruz ki, kirletir diye korkuyoruz duygularımıza dokunursa. seslerin başka türlü bir dokunulmazlığı var." - tutunamayanlar

bugün ölümünün üstünden 40 yıl geçti. her ne kadar çağımızın sosyal medya hastalıkları kendisine değer kaybettirmiş gibi gözükse de yazdığı dört roman, öyküleri ve günlüğü asla değer kaybetmeyecek. okuyun ve okuyanı yanınızda tutun. yazdıklarının kırktan çok yıl hatrı olmaya devam edecek adamdır kendisi.

'' bazı insanlar bazı şeyleri hayatlarıyla değil ölümleriyle ortaya koymak durumundadır.bu bir çeşit alın yazısıdır.bu alın yazısı da başkaları tarafından okunmazsa hem ölünür ve hem de dünya bu ölümün anlamını bilmez;bu da bir alın yazısıdır ve en acıklı olanıdır.bir alın yazısı da,ölümün anlamını bilerek,ve ona bu anlamı vermesini beceremeden ölmektir ki,bazı müelliflere göre bu durum daha acıklıdır.'' ve ekler. ''ben ölmek istemiyorum. yaşamak ve herkesin burnundan getirmek istiyorum. bu nedenle sevgili bilge; mutlak bir yalnızlığa mahkum edildim.'' bana göre; insanın iç sesinin uğradığı büyük hayal kırıklıklarını en iyi anlatabilen yazardır oğuz amcam. ve hakan günday'ın az adlı romanında geçen bir oğuz atay bölümünü de bırakıyorum sizlere. --- spoiler --- "burada ne yazıyor, biliyor musun? bak, bütün bu kitapta ne yazıyor? bu adamı öldürmüşler! oğuz atay'ın beyninde tümör çıkmış ya? sonra da gencecik yaşta ölüp gitmiş. i̇şte, o tümör denilen bok her neyse, bu söylediğin bütün herifler o tümör! adam üzüntüden ölmüş! anlamıyor musun hala? bak, yazıyor burada! öyle kalkıp küfür falan da etmemişler. ne yapmışlar, biliyor musun? hiç! hiçbir şey yapmamışlar! böyle, sanki önlerinden köpek geçmiş gibi, dönüp de bakmamışlar bile! onun için ölmüş bu adam. kimse dönüp de bakmadı, diye. yapılır mı lan bu? sen söyle! vicdanı olan bunu yapar mı, amına koyayım! göz göre göre gitmiş adam!" --- spoiler ---

"cennet, insanların birbirlerini dinlemeleri demektir, birbirlerine aldırmaları, birbirlerinin farkında olmaları demektir." demişti. sen bilmesen de ben seni dinliyorum. seni anlıyorum ve senin farkındayım. iyi ki var oldun..

albay: sen benim emir subayım olsaydın, ayaklarımın altında çiğerdim seni hikmet! hikmet: çizmesiz olsun yalnız albayım..(albayım artık bir baba gibi seviyor beni. bana iyice açıldı) albay: ne rezil adamsın hikmet. hikmet: "herif" demeliydiniz albayım.. (bkz: oğuz atay / tehlikeli oyunlar) poyraz: keşke oğuz atay benim abim olsaydı.. ayşegül: onu da delirtseydin demi.. (bkz: poyraz cım karayel) ölümünün 40.yılında saygıyla..

" vefat kastamonu eski milletvekillerinden merhum cemil atay'ın ve merhume muazzez atay'ın oğulları, pakize atay'ın eşi, özge atay'ın babası, okşan ögel'in ağabeyi, zahire pugal ve ayşe uskan'ın yeğenleri, füruzan düzkan'ın kuzeni, zeynep ve ömer ögel ile ayşe düzkan'ın dayıları, turhan ögel ve sedat düzkan'ın kayınbiraderleri dymma öğretim üyelerinden, y. mühendis doçent yazar oğuz atay'ı 13 aralık 1977 günü kaybettik. cenazesi 15 aralık 1977 perşembe günü, öğle namazından sonra sultanahmet camii'nden kaldırılacaktır. ailesi" okuyun, söyleyebileceğim tek şey oğuz atay'ı okuyun.

hatrıma her gelişinde gözlerim dolar. bir insan bir insanın tüm yaralarını sarabilir mi bir kitabıyla? sorusuna milyon kere cevabım oldu (bkz: tehlikeli oyunlar) . üzüldüğümde ona sarıldım, ağlarken, neşeliyken.. o her ruh halimi tanıdı, ben her halini bildim o kitabın. kitap diyerek basite indirgediğimi sanmayın hissiyatımı paylaşmam uzun sürer. ne zaman canım yansa, ne zaman her şeyi bırakıp kaçmak istesem ona sığındım. oysa bu dünyadaki tek arzusu bile gerçekleşemeden bırakıp gitti. bizi.. anlaşılamadan. tüm kaygıları ve kederiyle. bir çay içemeden. i̇çimizin yaralarını saramadan ve tüm yaralarıyla. geçen yıl bu zamanda söz vermiştim kendime. henüz gerçekleştiremesem de bir gün gelicem dertleşmeye. i̇çimi acıtsa da mezar taşına sarılıp bu insanlar neden böyle diye ağlamaya.. vefatını değil, seni anıyorum. i̇yi ki vardın, iyi ki varsın.

ali atay'la akrabalık var mı yoksa sadece soyadı benzerliği mi?

deliliğime tutunamayanlar romanıyla büyük katkısı olup tehlikeli oyunlarla da pekiştirmiş deliliğimin tam oturmasını sağlamış yanlış kaynamasını da önlemiş içinde güzel karakteri olan abimiz 40 yıl önce benim daha o zamanlar gelmediğim yerden ayrılmış daha henüz gidemediğim yere de gitmiştir. kendilerine buradan iki çift lafım olacak iyi ki iyi ki iyi ki delirmeme sebep oldun o küçük yaşlarımda büyükken delirmek zor bir şeymiş yeni yeni anlıyorum saygılarımı sunuyorum

nereden başlıyorduk? i̇lk önce seviyor muyduk, yoksa ilk önce güveniyor muyduk? oğuz atay

anlamasan da olur. kimse anlamasa da olur. gerçek hürriyet budur. ben anlıyorum. anlatamasam da olur.

--- spoiler --- ''sancı filan da çekme olur mu? dünyada yeteri kadar acı var zaten. kendimi çok yorgun hissediyorum. yavaş yavaş doğur, olur mu? çok yavaş seviştiğimiz bir günün sonunda hamile kalırsan bütün bunları başarırız, belki. çocuk da yavaş ağlasın. yorgun yaşayalım dünyayı. yorgun bir aşk olsun ilişkimiz. bana iki aspirin ver, her tarafım ağrıyor. evliliğimizin ilk günlerinde olduğu gibi, fakat telaşı eksik bir yaşantı olsun: durgun bir havuzun, ılık sularına girer gibi... uzun ve durgun bir yaşantı için aklımızı koruyalım; çünkü sevgiciğim, sen de biliyorsun ki, en büyük hazinemiz aklımızdır. geliyorum sevgi, yağmur dinsin geliyorum. i̇nsanların arasına sıkışmadan geleceğim, yavaş yavaş yürüyerek geleceğim. önce çayımı bitireceğim; sonra, sakin ve ilgisiz bir tavır takınarak, garsonun yaklaşmasını, önümden bardağı kaldırmasını bekleyeceğim. sonra, yavaş yavaş uzatacağım parayı. i̇nsan endişe etmezse küçük hesaplara kapılmaz. birçok işi bir anda yapmaya çalışmazsa, her an ne yapacağını unutmaz. bütün kötülükler dalgınlıktan çıkıyor. i̇nsan nerede olduğunu, ne yapmakta olduğunu her an bilmeli. mesela ben şimdi kahvedeyim, bunu uzun uzun düşündüm, hikmet sen kahvedesin dedim kendime, çayını içtin dedim, parasını ödeyeceksin dedim. '' --- spoiler ---

-ağbii tutunamayanlar harika değil mi ya ? bayılıyorum o kitaba. +evet. oğuz atay da çok iyi bence. -oğuz atay kimdi yaa ?

“biliyorum doktor, en çok merak ettiğin organdır kalbim. onun bana ait olduğunu söylüyorlar doktor. işte buna dayanamıyorum. ayrıca, bu kadar çok parça içinde artık ‘ben’ diye bir şey söz konusu olabilir mi? hangi parçamın esiriyim? kalbimin esiri. ha-ha!”