nâzım hikmet yazdığı şiirler ve yaşadıkları aşklarla nam salmış bir şairdir. ama öyle bir aşkı vardır ki, piraye. piraye nâzım gibi bir adamın aşkıyla baslenmiş ama bir o kadar da acı çekmiştir
nâzım iki yıllık evliliğin ardından kız kardeşinin arkadaşı piraye'ye kaptırmıştır gönlünü. piraye iki çocuk sahibi dul bir kadındır. kimseye haber vermeden istanbulda evlenmişler ve bu evlilik nâzım'ın en uzun evliliği olmuştur
ama bir türlü gün yüzü göremezler. nâzım hikmet’in mahpusluk günleri başlayacaktır. şair, o kadar çok şiir yazmıştır ki piraye’ye… o kadar çok mektup yazmıştır ki, “karıcığım, canım karıcığım” diye başlayan…
misal, “karıcığım, bu seferki ilk mektubuma senin için yazdığım bir şiir ile başlıyorum:
saat dört yoksun, saat beş yok
altı, yedi ertesi gün ve belki kim bilir...
hapishane avlusunda bir bahçemiz vardı.
sıcak bir duvar dibinde on beş adım kadardı.
gelirdin, yan yana otururduk, kırmızı ve kocaman muşamba torban dizlerinde...”
şiir bu duygu haliyle devam eder ve mektup şöyle sonlanır: “kuzum karıcığım, bu şiirleri iyi oku… yazdıklarımın en ustaları değilse de en yalansızlarıdır. seni nasıl yalansız, süssüz, sanatsız seviyorsam, bunlar da öyle...”
her güzel şey gibi, nâzım-piraye aşkı da bir gün aniden bitiverir. 1946 yılında bursa hapishanesi’nde yatarken, dayısının kızı münevver’in ziyaretleri sıklaşmıştır. artık nâzım hikmet ile münevver’in aşkıdır gündemde olan… şair mektup yazar piraye’ye ve anlatır durumu tüm açık yürekliliği ile… piraye hanım yıkılır ama kimseye belli etmez. bu arada münevver de evli ve bir çocuk sahibidir. kocası ayrılmak istemez. nâzım hikmet, tam da o günlerde bir mektup yollar piraye’ye ve şöyle der: “yeryüzünde hiçbir insan, hiçbir insana benim sana yaptığım kötülüğü yapmamıştır. bütün bunlara rağmen gel. sana ‘gel’ diyecek kadar yüzsüz ve alçaksam, ne halt edeyim, öyleyim işte. fakat gel. ve benden nefret ederek, beni hor hakir görerek de olsa, beni bir daha yalnız bırakma!”
gelmezse intihar edeceğini söyleyen mektuplar yazar karısına... haberler gönderir. piraye dayanamaz gider sonunda. daha sonra da nâzım hikmet, piraye için yazmaya devam eder. nâzım bir ara açlık grevi yapar mahpushanede ve rahatsızlandığı için hastaneye kaldırılır. bu durum aslında piraye hanım’la sonun başlangıcı demektir. özel bir bağışlanma bekleyen şair, serbest bırakılacağını düşünmektedir; bu arada münevver hanım’la görüşmelere de başlamıştır. piraye hanım anlar durumu, ama yine de hastaneye gider ve çıktığında evine gelebileceğini söyler nâzım’a… tam bu konuşma sırasında, görüşme odasının kapısı açılır ve içeriye nâzım’ın kız kardeşi ile münevver hanım girer. şair son derece sevimsiz bir durumda kalmıştır. piraye hanım derhal çıkar odadan. bu piraye ile nâzım’ın son görüşmesi olur.
piraye nâzım'ın 1932'den 1951'e kadar yazdığı tüm mektupları tahta bir bavulda saklamıştır. bu 20 yıl hep tutuklamalar ve maphusla geçmiştir. piraye kocasını hiç yalnız bırakmamış ve sabırla beklemiştir.
nâzım hikmet'le boşandıktan sonra ölene kadar tek bir gazeteciye laf etmemiş ve kimseyle evlenmemiş
(bkz: piraye öldü aşkından yine de dönmedi nâzım'a)