21 temmuz 1905 günü osmanlı padişahı
2. abdülhamit'e karşı
ermeni devrimci federasyonu tarafından
yıldız hamidiye camii önünde yapılmış
bombalı bir suikast girişimidir.
doğu anadolu'da bağımsız bir
ermeni devleti kurulmasını isteyen ermeni devrimci federasyonu yanlısı bir grup ermeni osmanlı padişahı
2. abdülhamit'i öldürmeyi planladı. bu amaçla bir atlı arabaya 120 kg miktarında patlayıcı yerleştirerek padişahın
cuma selamlığından sonra yıldız hamidiye camii önündeki yoluna yerleştirdiler. suikast için padişahın kendi arabasına yürüyüş süresi (1 dk 42 saniye) gibi en ince detay dahi hesaplanmıştı. patlayıcıların içine konduğu arabaya metal parçaları doldurulup bombanın etkisi artırılmıştı. ancak
şeyhülislam cemaleddin efendi'nin sultan abdülhamit'e bir soru sorarak geciktirmesi üzerine bomba sultan abdülhamit'in etki alanı dışındayken patladı ve padişah hiçbir zarar görmeden kurtuldu.
patlama sonucu civardaki halk arasında 26 kişi öldü ve 58 kişi yaralandı. olaydan sonra yapılan araştırma sonucu olaya karışan 40 kişinin kimlikleri belirlendi. bunlardan 15 kişi yakalanarak tutuklandı. belçika vatandaşı edward joris'in suikast girişiminin lideri olduğu sonucuna varıldı.
edward joris 2 yıl hapis yattıktan sonra serbest bırakıldı.
sultan abdülhamit'in suikast girişiminde kurtulması hoşuna gitmeyen şair
tevfik fikret "bir lâhza-i ta'ahhur" (
bir anlık duraklama) adlı şiirinde şu mısraları yazmıştır:
ey şanlı avcı, damını bihûde kurmadın.
attın fakat yazık ki, yazıklar ki, vurmadın