tonyukuk

halkın fenomeni be

eski türk bilgini. ayrıca yeni bir yazar. hoş gelmiş.

yazarı hoşgelmiş. fenomeni korkaktir, okulu belli olduğunda facebook'ta koruma talep ediyordu afgkgdhnbd. bir de bu başlık vardı ve ben bunları yazmıştım.

orhun yazıtları'nda adı geçen bilge kağan'a da bir dünya yardımı dokunan vezir. büyük bir tarihi şahsiyettir.

tonyukuk, göktürk kağanlığının yabgu'sudur. "aşina" ailesinin akrabalarından göktürk "aşide" ailesindendir. asena türk mitolojisinde dişi bir kurt adıdır. o "tamamen şaman simgesi" olup, bir göktürk milli söylencesiyle birleştirilir. göktürkler ve diğer türk göçebe imparatorluklarının kurucusu ve yönetenleri, aşina sülalesindendir.. ayrıca tonyukuk, hint kaynaklı dinlerin türk boyları arasında yayılmasına izin vermediği ve bunların türklerin hareketli hayatına uymayan, savaşçılık yeteneklerini köreltebilecek anlayışlar içerdiğini söylemiştir.

günümüzde sadece orhun kitabelerinde adı geçen bir karakter durumuna indirgense de aslında çok kriktik ve yaşadığı dönemdeki en güçlü adamlardan biridir. öyle ki bilge kağan ve kül tiginin yaptığı darbeden sonra öldürülmeyen tek üst düzey devlet adamıdır. doğum ve ölüm tarihi hakkında kesin bir bilgi bulunmayan tonyukuk’un, kendi adına kazıttırdığı kitabesinde bulunan çince kısımlarda, ailesinin herhangi bir nedenle çin’e gittiğini ve onun da burada doğduğunu anlayabiliyoruz. ayrıca yine çin kroniklerine baktığımız da tonyukuk’un arslanlar, yani çince yazılışıyla a-shih-te ailesine mensup olduğunu görürüz. i̇slam öncesi türk tarihinin kaynaklarında devlet kurucusu iki aile ile karşılaşıyoruz. bunlardan birisi börülüler (a- shih-na), diğeri de arslanlardır (a-shih-te). arslanlar (aşite), devamlı börülülerin (aşinalar) yanında, onlara yardımcı bir aile olup, büyük bir ihtimalle de börülülerin (aşinalar) akrabasıdır. mogol tarihinde de buna benzer bir şekilde dürligin ve nirun aileleri vardır.osmanlıda ise bildiğiniz gibi osmanoğulları ve çandarlılar buna bir örnektir. çinde(tabgaçlar) yetişmiş, devlet eğitimi görmüş,çin politikasına ve konfiçyüs teorisine hakim olduğu için budizme yerleşik hayata geçmeye çok sert bir biçimde karşı çıkmış,çabaları sonuç vermiştir.sırf bu bile kurultayda elde ettiği saygınlığı gösteriyor. tarıma elverişsiz topraklarda türklerin acından ölmesini engellemiştir bir bakıma.